استاد حوزه و دانشگاه: غدیر خم بزرگداشت اصل اسلام است

مجید زجاجی روز پنجشنبه همزمان با عید غدیر خم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با تاکید بر اینکه پس از رسول الله شخصیتی مهمتر و والاتر از امیرالمومنین(ع) در جهان بشریت وجود ندارد، افزود: اگر در تاریخ جست‌وجو شود هیچ شخصیتی به اندازه امام علی(ع) از لحاظ داشتن دوست و دشمن مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است.

وی با بیان اینکه تنها راه رستگاری و نجات بشر برای داشتن زندگی آرام و سالم، رسیدن به سرمنزل مقصود از تمامی ماجراهای سیاسی اجتماعی اقتصادی دنیا با پیروی از تفکر، منطق، تدبیر و سیاست است، خاطر نشان کرد: امیرالمومنین(ع) بالاترین نسخه قرآنی و نسخه نجات بشریت از دست دشمن درون و برون است.

استاد تاریخ تحلیلی اسلام با یادآوری وجود صفات متضاد نسبت به یکدیگر در شخصیت امیرالمومنین(ع) ادامه داد: این امام در میدان نبرد و مبارزه با دشمن خدا همچون شیری دلیر، در میدان کمک به محرومان و یتیمان شخصیتی که شبها نان به انبان(کیسه) می‌کند و پنهانی پشت در خانه آنها می‌گذارد، در تقوا باتقواترین، در عرصه سیاست با سیاست‌ترین و در عدالت عادل‌ترین فرد انسانی مطرح است.

زجاجی درباره شخصیت بی‌نظیر و فداکار نخستین امام شیعیان جهان با اشاره به آیه ۲۰۷ سوره بقره (وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَاد – برخی از مردم افرادی هستند که جان خود را برای تحصیل رضای خداوند از دست می‌دهند و خداوند نسبت به بندگان خود رئوف و مهربان است)، اظهار داشت: شأن نزول این آیه خوابیدن حضرت علی(ع) در بستر پیامبر و شبی که دشمن و کفار می‌خواستند به خانه وحی یورش ببرند نازل شد، در آن شب حضرت با قلبی مطمئن و خاطری آرام در جایگاه پیامبر اسلام قرار گرفت و دشمن به جای پیامبر با آن حضرت مواجه شد.

وی اضافه کرد: آن حضرت را کشان کشان به مسجد الحرام بردند و پس از مدتی ناگزیر او را آزاد کردند و متوجه شدند پیغمبر از شهر مکه خارج شده است که آن واقعه معروف به لیلة‌المبیت است.

به گفته وی، قرآن مجید با نزول آیه لیلة‌المبیت فداکاری و جانبازی بی‌نظیر امیرالمومنین (ع) را برای تمامی قرن‌ها و عصرها ستود و ماندگار کرد تا جهانیان بدانند آن حضرت شخصیتی است که جان بر کف در راه کسب رضای خدا شتافت؛ اگر حتی هیچ آیه دیگری نباشد فقط همین یک آیه و شان نزول آن در عظمت و بزرگی مولا کفایت می‌کند.

ضربه علی(ع) در خندق برتر از عبادت ثقلین

پژوهشگر دینی رویارویی امیرالمومنین علی(ع) در غزوه احزاب(خندق) با عمروبن عبدود که او را به خاک مذلت کشاند اشاره کرد و افزود: پیغمبر اکرم با الهام از وحی الهی فداکاری آن حضرت را در آن روز با این حدیث «ضَرْبَةُ عَلّیٍ یَوْمَ الْخَنْدَق افْضَلُ مِنْ عِبادَةِ الثَّقَلَین‌» ارزیابی می‌کند.

وی، تفحص بر روی این حدیث را که در مستدرک حاکم جلد سه صفحه ۳۲ و همچنین جلد ۲۰ بحارالانوار صفحه ۲۱۶نقل شده است از محققان، پژوهشگران و اهل ایمان خواستار شد و گفت: اگر آنان فقط روی همین حدیث رسول الله تفحص کنند که فرمود ضربه امیرالمومنین(ع) برتر از عبادت ثقلین (در برخی روایات گفته شده برتر از عبادت جن و انس در کل هستی است) ارزش والای آن حضرت بیشتر و بیشتر مشهود می‌شود.

زجاجی ادامه داد: پیامبر اسلام با این حدیث می‌فرماید تمام عبادت و کارهای جمیع انسان‌ها به یک طرف و عبادت علی(ع) و کار آن حضرت در طرف دیگر است چرا که فرض قبولی اعمال انسان‌ها داشتن توحید و نبوت و ولایت است.

وی اضافه کرد: با این حدیث پیامبر اکرم می‌فرماید اگر امیرالمومنین(ع) در آن روز در میدان مبارزه با دشمن تثبیت شد، اگر کسی اسلامی اختیار می‌کند و عملش به واسطه تقرب به خدا ارزش پیدا می‌کند همه و همه به واسطه کار آن حضرت است.

سر منشاء بزرگی در اسلام

سخنران نشست‌های مذهبی با بیان اینکه غدیر خم سر منشاء بزرگی در اسلام است که مبنایی بزرگ‌تر و بالاتر از آن وجود ندارد گفت: با واقعه غدیر بحث انتصابی ولایت مطرح می‌شود اما پس از مدتی کوتاه برای نخستین‌بار شورای سقیفه بنی ساعده بعد از رحلت خاتم الانبیا تشکیل شد و این شورا بخش خلافت انتخابی را مطرح کرد.

وی، سرمنشا و فرهنگ غدیر را بیانگر موضوع انتصاب و رهبری عنوان و اضافه کرد: بر پایه فرهنگ غدیر رهبری امت به دست انسان‌ها نیست، رهبری امت بدست این گروه و آن حزب و بطور دلخواه و از روی هوای نفس و امور دنیوی نیست بلکه رهبری امت یک امر انتصابی و از جانب ذات اقدس الهی تعیین می‌شود.

زجاجی تاکید کرد: همانگونه که در روایات و تواریخ معتبر آمده است برخی حتی از خود حضرت در روز واقعه غدیر سوال کردند که نصب امیرالمومنین علی(ع) را به رهبری خودت انجام دادی یا از جانب خداوند بود که پیامبر اکرم فرمود از جانب خداوند بود کاری با نظر شخصی رسول الله یا اینکه خویش حضرت بود انجام نشد.

مهمترین واقعه در اسلام 

مدرس تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامی، غدیر خم را مهمترین واقعه در اسلام اعلام کرد و گفت: تمام احکام و دستورهای اسلامی به این واقعه برمی‌گردد و حتی خود خداوند در قرآن با آیه«یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ» به پیامبر امر می‌کند تبلیغ کن و اگر این کار را انجام ندهید رسالت تو هیچ یعنی تمام نزول آیات و کارهای پیامبر اسلام از صدر تا پایان ۲۳ سال انجام نشده است.

وی، نصب رهبری پس از پیامبر اسلام (ص) را در دستگاه بزرگ اسلام یادآور شد و گفت: حضرت محمد (ص) در غدیر خم با سپردن رهبری جامعه پس از خودش به ولایت علی بن ابی طالب و به دست ۱۱ فرزندش طرح امامت را به طور کلی در این واقعه بزرگ رقم زد.

زجاجی تاکید کرد: رسول الله با این انتصاب رهبری حتی ائمه‌ای را که هنوز وجود نداشتند به ویژه دوازدهمین رهبر آسمانی وجود مقدس حضرت بقیة الله الاعظم ارواحنا له الفدا را اشاره کرد.

غدیر خم بزرگداشت کل اسلام

مدرس حوزه و دانشگاه، غدیر را بزرگداشت کل و اصل اسلام دانست و افزود: خداوند در این روزها دستوری را برای پیغمبر اکرم (ص) مشخص کرد و بوسیله آن نشان داد که رهبری امت شورایی و دلخواه نیست.

وی افزود: اینقدر واقعه غدیر مهم است که نه در مدینه بعنوان مرکز پایگاه وحی و حکومت پیامبر انجام شد و نه در ایام و خلال حج انجام شد چرا که اگر در مدینه انجام می‌شد تمام مردم متوجه نمی‌شدند و اگر در خلال حج انجام می‌شد اهمیت خودش را پیدا نمی‌کرد، از این رو خداوند پس از عید قربان و فریضه حج در محلی به نام غدیر خم دستور می‌دهد که پیامبر اسلام این وظیفه الهی را انجام دهد آنهایی که جلو رفتند برگردند آنهایی که عقب ماندند باید خودشان را برسانند.

زجاجی با اشاره به اینکه پیامبر اسلام بر روی منبری از جهاز شتران می‌ایستد و با دیدن تمام جمعیت که حتی از چهار جهت واسطه گذاشته بود تا صدایش را به آخر جمعیت منتقل کنند دست امام علی(ع) را بالابرد و فرمود«مَن کُنتُ مَولاه فَهذا عَلیٌّ مَولاه» را به وسعت جهان طنین‌انداز کرد گفت: اینجا مولا به معنی دوستی نیست بلکه به معنای سرپرستی و رهبری است و فرمود«اللّٰهُمَّ وَالِ مَنْ وَالَاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ واخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ» هر که من مولای اویم این (علی) مولای اوست.

وی با تاکید بر اینکه پیامبر اسلام در این واقعه مهم و حساس مأموریت ماندگاری را انجام داد افزوذ: غدیر خم آنقدر مهم است که فقط علامه امینی یکی از عالمان بزرگ در کتاب شریف الغدیر سخن و کتابت بیش از ۳۶۰ عالم اهل تسنن و صدها عالم شیعه را ذکر کرده است تا واقعه غدیر را متذکر شود.

سخنران نشست‌های مذهبی با بیان اینکه مسلمانان دنیا وظیفه دارند این واقعه را آنقدر زنده نگه دارند که در میان امت اسلامی فراموش نشود، ادامه داد: وجود مقدس امیرالمومنین علی(ع) تنها نسخه حقانیت و عدالت است، عدالتی که حتی در ریزترین موارد مشخص است‌.

به گفته وی، غدیر خم این شخصیت عدالت محور امام را به جهان معرفی کرد.

عدالت بی‌نظیر امام علی(ع)

مدرس حوزه و دانشگاه درباره عدالت امام علی(ع) خاطر نشان کرد: آن حضرت یک روز وارد بازار کوفه می‌شود، می‌بیند خرمافروشی خرماها را تقسیم و چندین قیمت جداگانه تعیین کرده است، می‌فرماید که اگر از لحاظ سلامت و غیرسلامت هست مانعی ندارد، اما چرا قیمت‌ها به این شکل مشخص شده است خودش خرماها را مخلوط کرد و فرمود درست نیست تا بین مردم در خرید محصول تفاوت ایجاد شود؛ این کار حضرت از نظر بحث‌های اقتصادی قابل اهمیت است تا در جامعه اسلامی که الگوی امیرالمومنین(ع) را یدک می‌کشد در تمامی زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی الگوی عدالت حکمفرما باشد.

زجاجی افزود: کار عدالت علی (ع) به جایی می‌رسد که جرج جرداق مستشرق مسیحی کتابی به نام صوت العدالة الانسانیة را می‌نویسد و این شخصیت الهی را به جامعه معرفی می‌کند.

وی، پیروی از مولا علی(ع) و معرفی آن حضرت را برای همگان و خیل عظیم طرفدارانش خواستار شد و گفت: شناسایی جنبه‌های بزرگ تفکر آن حضرت برای نسل جوان ضروری است، چرا که ائمه همه یکی هستند و شخصیت و سخن امیرالمومنین(ع) و پیغمبر اکرم یکی است، اما محوریت عدالت، امام علی(ع) است، همان عدالتی که از شدتش سرانجام او را در ۱۹ رمضان به کام شهادت برد.

واقعه غدیر از مهمترین وقایع تاریخ اسلام است که در آن، پیامبر اسلام(ص) هنگام بازگشت از حجة الوداع در ۱۸ ذی‌الحجه سال دهم قمری در غدیر خم، امام علی(ع) را جانشین خود معرفی کرد. حاضران در آن واقعه که بزرگان صحابه نیز در میان‌شان بودند، با امام علی(ع) بیعت کردند.

پس از واقعه غدیر آیه اکمال نازل شد که می‌گفت: «امروز دین شما را کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و دین اسلام را برای شما پسندیدم.»

معصومان به حدیث غدیر استناد کرده‌اند و شاعران بسیاری از دوران امام علی(ع) درباره آن شعر سروده‌اند. از مهمترین آثار درباره این واقعه، کتاب الغدیر از علامه امینی است. پیامبر(ص) و دیگر معصومان این روز را عید خوانده‌اند و مسلمانان، به‌ویژه شیعیان این روز را جشن می‌گیرند.