استفاده از ذخایر استراتژیک آب سدهای کرخه و سیمره در شرایط بحرانی

دکتر مهدی قمشی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به وضعیت بحران و تنش آبی در خوزستان بیان کرد: در حوضه کرخه شرایط بدتری گزارش شده و توازن بین آب موجود در رودخانه کرخه و موارد مصرف آن برهم خورده است.

وی افزود: در سال‌های اخیر توسعه زیادی در حوزه کشاورزی صورت گرفته و آبی که از سد رها می‌شود و بیش از جریان طبیعی خود رودخانه است جوابگوی مقدار آب مورد نیاز پایین دست نیست.

قمشی ادامه داد: باید از آغاز امسال، مساله تطابق شرایط با خشکسالی در سال آبی در خوزستان، از طریق یک برنامه‌ریزی مشخص انجام می‌شد اما برنامه جلوگیری از کشت‌های پرمصرف و یا بازدارندگی از کشت در برخی مناطق موفق نبوده چون مردم نمی‌توانند معیشت خود را تامین کنند و یا به پرداخت خسارت اطمینان ندارند.

این متخصص علوم آب گفت: بیش از ۱۸ هزارهکتار زمین زیر کشت شلتوک در منطقه داریم که تامین آب این مقدار زمین بسیار زیاد است و مصرف آب آن بالاست.

وی اضافه کرد: با شرایط کنونی دیگر نمی‌توان راه‌های اصولی را پیگیری کرد چون کشت صورت گرفته و هیجان اجتماعی نیز ایجاد شده  بنابراین باید به فکرتامین آب از راه‌های دیگری باشیم.

قمشی گفت: حجم زیادی از آب در سدهای کرخه و سیمره با عنوان ذخیره استراتژیک یا مردهمحسوب می‌شوند که می‌توان با استفاده از آن، آب مورد نیاز پایین دست را تامین کرد.

این استاد دانشگاه توضیح داد: سد کرخه تا شهریور می‌تواند آب مورد نیاز پایین دست سد کرخه را تامین کند اما ممکن است در فصل پاییز به دلیل نبود بارندگی، سد کرخه نتواند از ذخیره مفید استفاده کند.

وی بیان کرد: در این شرایط باید به ذخیره مرده کرخه و سیمره پناه آوریم تا مشکل به صورت اضطراری حل شود؛ البته استفاده از این آب‌ها علمی و منطقی نیست اما در شرایط بحران ناگزیر هستیم.

قمشی افزود: پیش بینی‌ها نشان می‌دهد با احتمال ۷۰ درصد، پاییز امسال در خوزستان با خشکسالی روبه‌رو می‌شویم و احتمال بارش باران ضعیف است.

رییس دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: برنامه ریزی سازمان آب و برق خوزستان با توجه به حجم مفید مانده آب سد کرخه درست بوده اما برای به اجرا رساندن برنامه‌های سال‌های خشک باید همکاری بین بخشی دستگاه‌های مرتبط با آب قوی تر باشد.

وی گفت: باید هماهنگی دقیق تری بین سازمان آب و برق خوزستان، جهاد کشاورزی، حفاظت محیط زیست و استانداری صورت گیرد تا برنامه‌های منطبق با خشکسالی را تا حدی به سرانجام برسانند اما متاسفانه امسال موفقیت آمیز نبود.

قمشی افزود:  فرهنگ سازی و تشویق کشاورزان به کشت‌های با مصرف کم آب، قابل توجه است و لازم است در برنامه ریزی منابع آب دقت بیشتری اعمال شود تا مشکلی برای معیشت کشاورزان شکل نگیرد و مسوولان از نظر برنامه ریزی با بحران روبه‌رو نشوند.

خوزستان در سال آبی جاری، به دلیل کاهش بارش در استان و نیز بالادست، با کمبود منابع آبی در پشت سدها روبه‌رو شد و این مساله روستاها و شهرهای این استان را با مشکلاتی در حوضه تنش آبی مواجه کرد که منجر به بروز برخی اعتراض‌های مردمی شد اما سازمان‌ها و دستگاه‌های متولی در سطح ملی و استانی در تلاش برای رفع این بحران هستند و معاون اول رییس جمهوری نیز برای رسیدگی به مشکلات به این استان سفر کرد.
اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری به همراه وزیران نیرو و جهادکشاورزی روز جمعه اول مرداد در سفر ۲ روزه برای بررسی وضعیت خشکسالی و کاهش آثار کم آبی به خوزستان سفر کرد.

سد کرخه بزرگترین سد خاکی خاورمیانه در شمال خوزستان واقع شده و بخش مهمی از حقآبه تالاب هور العظیم و نیز آب شرب مردم خوزستان را تامین می‌کند.

سد سیمره، در بالادست سد کرخه، روی رودخانه مشترک بین استان‌های ایلام و لرستان ساخته شده است. سیمره سدی بتنی دوقوسی با ارتفاع ۱۸۰ متر است که حجم مخزن آن ۲ میلیارد و ۸۰۰ مترمکعب در تراز نرمال است.