اعتماد عمومی جامعه نیازمند دوری رسانه‌ها از روزمرگی است

ابراهیم محمدحسینی روز جمعه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های نظام های سیاسی مردم سالار، توانایی پاسخگویی آنها در قبال عملکرد خود است، اظهار داشت: رسانه ها به عنوان یکی از اجزای قدرتمند جامعه مدنی، نقش مهمی برای واداشتن مسوولان به پاسخگویی دارند و تاثیر رسانه ها بر نحوه پاسخگویی( کم و کیف آن) بسیار مهم است.

وی با بیان اشاره به اینکه کارکرد رسانه‌ها در حوزه‌های هدایت و آموزش افکار عمومی، تجمیع خواسته ها و نظارت بر سازمان ها بسیار مهم است، افزود: از منظری دیگر با توجه به اینکه رسانه ها، ناظر بر عملکرد افراد و سازمان ها هستند نباید به دلیل کارهای روتین، دچار روزمرگی شده و از این وظیفه مهم غفلت کنند.

دانشجوی دکترای مدیریت رسانه دانشگاه تهران اضافه کرد: از طرفی دیگر، سازمانها هم باید برای پویایی و سنجش میزان عملکرد، دائم خود را در معرض نقد رسانه ها، منتقدان و سایر اجزای جامعه مدنی قرار دهند و از نقد نهراسند، چراکه با این کار اعتماد را در افکار عمومی ارتقا می‌دهند.

محمدحسینی بر لزوم آمادگی همیشگی دستگاه‌ها برای تخریب های احتمالی، سیاه نمایی از طرف افراد و غیرمنتقدان (تخریبگران) تاکید کرد و ادامه داد: مدیران سازمان ها، باید خود را موظف به پاسخگویی بدانند و آموزش های لازم را در برابر خبرنگاران در حین مصاحبه، میزگرد و دیگر قالب‌های خبری فرا گیرند.

ضرورت انتشار اخبار فرآیند محور از سوی دستگاه‌ها 

وی از بی‌محتوا و شخص‌محور بودن خبرهای منتشر شده توسط روابط عمومی دستگاه‌ها انتقاد کرد و گفت: محتوای تولید شده در برخی از ادارات دولتی، حرفه‌ای نیست و اصحاب رسانه، فرصت نشر ندارند و از انعکاس آن اجتناب کرده و از سویی دیگر به دلیل عملکرد محور و شخص محور بودن، رسانه ها از نشر آن پرهیز می‌کنند.

این کارشناس رسانه ادامه داد: بنابراین دستگاه‌های دولتی ناچار می‌شوند برای انعکاس اخبار، هزینه هایی پرداخت و اقدام به تاسیس خبرگزاری، پایگاه اطلاع رسانی در بسترهای اجتماعی و یا کانال های خبررسانی کنند که آن هم به دلیل عدم جذابیت و عدم موفقیت در فراگیری و عضوگیری به علت یکنواختی اخبار، جو و فضای سیاسی کشور، مخاطبان از آن استقبال نمی‌کنند و باعث کاهش اعتماد عمومی به آنها می‌شود.

محمدحسینی تاکید کرد: روابط عمومی دستگاه‌های دولتی، در زمینه تولید مطالب حرفه‌ای، با رسانه ها در ارتباط باشند و خبرهای عملکرد محور را در مناسبت های مختلف یا هر فصل به رسانه ها در قبال پرداخت رپورتاژ بدهند و سایر اخبار روزانه را نیز به شیوه‌ای حرفه ای با تاکید بر فرآیندمحوری نه شخص محوری و دستگاه محوری و با محوریت بر عناصر خبر چرا و چگونه و چه، در اختیار همان رسانه ها قرار دهند.

رسانه‌ها با منتقدان فضای گفتمان محور ایجاد کنند

کارشناس ارشد علوم ارتباطات به موازی‌کاری و فضای تقابل در اغلب رسانه‌های کشور اشاره کرد و اظهار داشت: در کشور، خبرگزاری‌های دولتی و سازمانی و در کل رسانه های دولتی بیش از اندازه زیاد هستند که اصولا، در بیشتر موارد ضرورتی برای تاسیس و ادامه فعالیت وجود ندارد.

محمدحسینی با بیان اینکه کار رسانه‌های بخش خصوصی هم نشر اخبار و بخشی از اخبار هم رویدادهای دولتی است، افزود: به گمان من صاحبان رسانه، بر اساس اصول حرفه ای، خود را وقف واقعیت بدانند و بازدارنده دولت نباشند و در کنار پرداختن به مشکلات و ارائه راهکارها و نقدهای سازنده، جوانب و اخبار مثبت قوه مجریه را نیز پوشش و نشر دهند که به نظرم در حدود چهار سال اخیر یعنی از سال ۱۳۹۶ به بعد، تاریخ رسانه ها در ایران، دچار این رویکرد شد و بیشتر رسانه ها به مشکلات پرداختند و کمبودها را برجسته کردند، بدون آنکه راهکار ارائه دهند و دولت و شرایط را دریابند.

وی با تاکید بر اینکه در وهله اول، رسانه ها باید در بحث اصول حرفه ای باز اندیشی کنند، اضافه کرد: دولت هم در تولید محتوا مثلا در بحث اینفوگرافیک و کلان داده ها یا گزارش های حرفه‌ای و توسعه‌ای، اگر سازمانی توانایی و نیرو ندارد آنرا به بخش خصوصی واگذار کند.

دانشجوی دکترای مدیریت رسانه دانشگاه تهران گفت: در استان ها هم عموما، روابط عمومی ادارات کل با تهیه اخبار با همان ویژگی هایی که در بالا شرح دادم، اخبار را قبل از نشر در ابزارهای اطلاع رسانی، در اختیار خبرنگاران قرار دهند و اگر استانداری ها، کانال های اطلاع رسانی در بسترهای مجازی دارند آنرا تقویت کنند و به کانال دولت به جای استانداری تبدیل و اخبار تمام سازمان ها در آن درج شود، ضمن اینکه در شهرستانها هم، به روال استانداری ها، عمل شود.

محمدحسینی یادآور شد: با توجه به ضرورت حضور در شبکه های اجتماعی، ضروری است که متخصصان دستگاه های دولتی حضور مداوم داشته و در برابر شائبه، شایعه و اظهار نظرها، پاسخگو باشند تا افکار عمومی به مسیر نادرست هدایت نشود.

وی تاکید کرد: از سوی دیگر جای خالی روزنامه ‌نگاری توسعه در کشور مشاهده می شود که باید این نوع روزنامه نگاری به جد در مراکز استان ها و شهرستان ها، تقویت شود، زیرا مبنا و پایه آن، حرفه ای گرایی و فرآیندمحوری است و از آفت‌های سیاسی هم خود را جدا می داند.

این کارشناس رسانه در کردستان ادامه داد: جناح های سیاسی و احزاب هم که دارای رسانه هستند باید به دور از حب و بغض و تخریب نه با چشم بازپس گیری قدرت، با رویکرد حرفه ای، عملکرد قوای سه گانه به ویژه دولت را رصد کنند و در کنار انعکاس دستاوردها، با رویکرد اصلاحی، انتقادهای سازنده را نیز مطرح کنند.

محمدحسینی اظهار داشت: رسانه های دولت چون ایرنا و ایران و سایر رسانه های وابسته دولت نیز باید، فضای گفتمان محور با حضور منتقدان فراهم کنند تا ضمن بررسی عملکردها، آسیب ها و نقدها را نیز مطرح و راهکارهای لازم را پیش روی وزارتخانه ها بگذارند.

وی افزود: در سالهای اخیر از بدنه سازمانها برای نقد مسائل کمتر بهره گرفته شده که بهره گیری از این منابع انسانی در رسانه ها به عنوان کارشناس و منتقد نیز به دلیل تخصص و تبحر می تواند برای رفع مشکلات کشور، کارگشا و رهگشا باشد، از سوی دیگر برای احترام به مخاطبان، باید رسانه ها، به گفتگو با مردم در قالب گزارش های اجتماعی و گفتگو ها در خصوص مسائل روزمره بیشتر بپردازند.

در حال حاضر براساس آمار منتشر شده در سامانه جامع رسانه‌ها، ۱۱۵ نشریه در استان کردستان مجوز انتشار دارند که از این تعداد یک روزنامه، ۶۶ نشریه شامل ۱۳ هفته‌نامه، ۶ دوهفته‌نامه، ۱۱ ماهنامه، یک دوماهنامه، ۲۸ فصلنامه و ۱۱ دو فصلنامه است و مابقی را هم رسانه‌های الکترونیک برخط تشکیل می‌دهد. ۱۳۷ خبرنگار عضو اصلی و ۶ نفر عضو افتخاری نیز در خانه مطبوعات کردستان عضویت دارند.