شیره جان درختان جنگلی بنه اقلید فارس در کاسه سودجویان

جنگل‌های بنه که به آن «پسته وحشی» نیز می گویند در ارتفاعات جنوب غربی زاگرس، در شرایط مناسب آب و هوایی تا ۳۰۰ سال عمر می کنند؛بنه درختی مقاوم است که در بین گونه های گیاهی زاگرس دارای اهمیت بسیار است.

این جنگل ها پس از پشت سر گذاشتن خشکسالی، آتش سوزی، آفت های گوناگون و چرای بی رویه دام، این بار با تهدید دیگری مواجه شده اند.

ایجاد شکاف در تنه درختان به قصد صمغ گیری توسط بهره‌برداران غیرمجاز که به آن «کت زنی» نیز می گویند، حیات این جنگل ها را در معرض مرگ تدریجی قرار داده است.
این فرآیند با قطع ارتباط شیره نباتی از زمین به اندام هوایی و قطع آب و غذا به شاخ‌ و برگ درخت سبب آسیب جدی به آن می شود.

سقز، شیره جان این درخت است که دارای خواص دارویی، خوراکی و صنعتی است و در صنایع مختلف عطرسازی، چسب، رنگ، پلیمر، داروسازی، کفپوش و صنایع چوب و کاغذ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بهره برداران برای بهره گیری از این ماده، بر تنه درختان به وسیله تبر، شیاری ایجاد می‌کنند و زیر آن را محفظه ای از خاک رس و گل می سازند و به تنه درخت متصل می‌کنند تا شیره درخت در این کاسه‌ها جمع شود.

این خراشیدگی و شیارهای ایجاد شده بر تنه درختان، سبب مرگ تدریجی این گونه ارزشمند زاگرس می شود.

بر اساس ماده ۴۶ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع، هرکس مبادرت به کت زدن یا روشن کردن آتش در تنه درخت جنگلی کند، علاوه بر جریمه نقدی به حبس از سه ماه تا یکسال محکوم خواهد شد.

همچنین بر اساس ماده ۱۰ قانون شکار و صید، عاملان از بین بردن رستنی ها ازجمله خارزنی، قطع درختان، بوته کنی و تعلیف غیرمجاز در مناطق حفاظت شده و پناهگاه های حیات وحش به جریمه نقدی از یکصد هزار تا یک میلیون ریال و حبس از یک ماه تا شش ماه محکوم خواهند شد.

رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان اقلید درباره اقدامات انجام شده برای حفظ جنگل‌های بنه به خبرنگار ایرنا گفت: شهرستان اقلید ۲۱ هزار هکتار جنگل بنه دارد که چند روزی است مورد هجوم کت زنان قرار گرفته است.

اسحاق امیدوار با اشاره به آسیب ۵۰۰ درخت بنه افزود: برای شناسایی عوامل و همچنین جلوگیری از این اقدام تخریب گرانه کت زنی درختان، ۱۴ نفر از همکاران اداره منابع طبیعی در ساعت ۳ بامداد به منطقه مورد نظر در محدوده روستای بکان وارد شدند.

وی ادامه داد: در پی این عملیات یکی از همکاران اداره منابع طبیعی از قسمت  دست دچار حادثه و به بیمارستان اقلید منتقل شد که حال عمومی وی مساعد است و بزودی تحت عمل جراحی قرار خواهد گرفت.

رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان اقلید افزود : ضمناً شناسایی اولیه عوامل کت زنی درختان انجام شد و همچنان در حال پیگیری هستیم و بزودی خاطیان به قانون سپرده خواهند شد.

شهرستان اقلید با آب و هوای سرد کوهستانی، ییلاق عشایر و دارای مراتع و جنگل در زاگرس جنوب غربی و در ۲۶۷ کیلومتری شمال شیراز قرار دارد.

از : سیدمهدی مرتضوی