ظرفیت‌های رسانه در حوزه محیط زیست فارس نباید مغفول بماند

حمید ظهرابی چهارشنبه در بازدید از خبرگزاریجمهوری اسلامی استان فارس ، ایرنا را رسانه ای فعال و پویا در حوزه محیط زیست دانست و با گرامیداشت یاد و خاطره خبرنگاران جان باخته حادثه اخیر اظهار داشت : ایرنا ظرفیت هایی بی بدیل در حوزه اطلاع رسانی از محیط زیست دارد ، با فقدان دو تن از بهترین خبرنگاران لطمه بزرگی به جامعه خبرنگاران فعال در این حوزه وارد آمد ، جامعه دوستداران محیط زیست هیچگاه تلاش این خبرنگاران فقید را از یاد نخواهد برد.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس ادامه داد : باید در زمینه اطلاع رسانی از مشکلات محیط زیست ظرفیت سازی شود ، تداوم آموزش های زیست محیطی و مطرح کردن موضوعات و تبدیل آن به یک مطالبه و خواست عمومی موجب می شود تا حل مشکلات زیست محیطی آسان شود.

ظهرابی با اشاره به موضوع حقابه بختگان و احیای این تالاب و دریاچه اظهار داشت : تجربه کار در این زمینه نشان داد که می توان موضوعات را به یک مطالبه تبدیل کرد ، حقابه بختگان که روزی به عنوان یک موضوع فانتزی و یک رویا به آن نگریسته می شد با پیگیری رسانه ای امروز به یک مطالبه تبدیل شده است.

وی با اشاره به مشارکت دانشگاه شیراز در طرح مطالعاتی احیای تالاب های فارس افزود: از دانشگاه و پژوهشگران فعال در طرح احیای تالابهای فارس توقع و انتظار بیشتری می رفت ، متاسفانه همه ظرفیت دانشگاه و پژوهشگران در این عرصه برای احیای تالاب های فارس به کار گرفته نشده است ، یک سال و نیم از قرار داد محیط زیست با دانشگاه شیراز می گذرد و هنوز موضوعات اصلی بر زمین مانده است، این طرح چهار کارگروه دارد که فقط یکی از کارگروه های آن فعال است ، کارگروه رسانه در این طرح فعالیت چشمگیری نداشته است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس  همچنین به نقش دانشگاه‌ها در حوزه‌ محیط‌ زیست پرداخت و اظهار داشت: نقش دانشگاه در رفع  بحران‌ها و چالش‌های محیط زیست قابل توجه است و باید از قابلیت‌های دانشگاه شیراز به‌منظور کاهش مشکلات فعلی بهره برد.

وی با اشاره به این که اداره کل حفاظت محیط‌ زیست فارس برای احیای تالاب‌های استان دست به دامان دانشگاه شیراز شده است افزود: در حال حاضر در استان چند چالش عمده‌ محیط زیستی وجود دارد که مهم‌ترین آن مدیریت منابع آب است. این مسئله از موضوعاتی است که متاسفانه در گذشته آنچنان که باید به آن در کشور پرداخته نشده است، بطوری‌که در حال حاضر نتایج و عواقب این بی‌توجهی ها کاملا مشهود است.

ظهرابی با بیان اینکه بسیاری از رودخانه‌ها و تالاب‌های ما خشک شده، عنوان کرد: از ۱۳ تالاب فارس، در حال حاضر فقط دو تالاب کوچک یکی “هفت برم” و دیگری هم “برم شور” را می‌توان گفت که زنده است  و این وضعیت نامطلوب تالاب‌ها نشانه‌های مدیریت نامطلوب منابع آبی و یکی از ابرچالش‌های موجود است و دانشگاه می تواند در احیای تالاب‌ها نقش مطلوبی ایفا کند.

مدیرکل محیط زیست قارس با اشاره به تفاهم نامه‌ای که بین محیط زیست فارس و دانشگاه شیراز  منعقد شده است و محول کردن مسئولیت دبیرخانه‌ احیای تالاب های فارس به دانشگاه بیان کرد: بهره‌مندی از دانش دانشگاه‌ها در حوزه‌های دیگر ازجمله کاهش آلودگی و موضوع آزار دهنده‌ گرد وغبار نیز اتفاق افتاده است.

ظهرابی با اشاره به برخی فعالیت‌های علمی در حوزه‌ محیط زیست به برخی هجمه‌های رسانه‌ای نیز گریزی زده و گفت: در حوزه‌ مدیریت حیات وحش هم شرایطی هست که متخصصین و کارشناسان را از مدیریت علمی حیات وحش مرعوب می کند، به‌طور مثال زمانی که در حال جابه‌جا کردن گونه ای برای مطالعه هستند، اگر اتفاقی  برای گونه ای که ارزش حفاظتی چندانی ندارد و یا حتی گونه ای غیر بومی است حادث شود ، چنان هجمه ای رسانه ای ایجاد می کنند که گویا همه تنوع زیستی نابود شده، اکثر رسانه‌ها در دام این رفتارهای احساسی گرفتار می شوند و معمولا زیست‌شناسان تنها می‌مانند؛ مردم هم عمدتا نگاهشان روی مدیریت احساس‌گرایانه است. دراین شرایط انتظار ما از دانشگاهیان طرفداری علمی از کارشناسان و حافظان محیط زیست است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس همچنین بر لزوم حفظ منابع آب تاکید و بیان کرد: حفظ منابع آب، برای کشور ما بسیار مهم و حیاتی است، اما متاسفانه بهره برداری ما از منابع آب، بسیار بیشتر از ظرفیت و توان تجدید پذیری منابع آب است و نتیجه اش، کاهش ذخیره آب زیرزمینی و شوری  آب و خشکیدن تالاب ها و رودخانه ها خواهد بود.

ظهرابی اظهار داشت: در حوزه منابع آب، اگر اصلاحات جدی صورت نگیرد کشور به شدت آسیب می بیند. اکنون وظیفه ی ما به عنوان مصرف کنندگان آب  کشور باید یافتن راه هایی باشد، تا کمترین مصرف را در منابع داشته باشیم و بتوانیم در کنار تولیدو اشتغال، آب کمتری نیز مصرف کنیم.

وی افزود: در حوزه صنعت نیز باید با به روز رسانی تکنولوژی و کاهش مصرف، آب را تصفیه کرده و دوباره در چرخه تولید استفاده کنیم . در برخی صنایع استان به دلیل فشارهایی که از جانب محیط زیست به آنها آمده، خواهان فرصت برای اصلاح مصرف آب تا یک دهم وضع موجود شده اند، که خود گواه این است که این امر شدنی است.

ظهرابی بیان کرد: به عنوان شهروند عادی نیز می توان با تغییر رویه در انجام امور خود از حداقل آب استفاده کنیم تا فشار کمتری به محیط زیست کشورمان وارد شود.

این مقام مسوول گفت: یکی دیگر از مشکلات دیگر ما، آلودگی هوا است، که می توان با مجموعه اقدامات پیشگیرانه از جمله: استفاده از فیلتراسیون در کارخانه ها و متعادل کردن دما در خانه و همچنین استفاده از وسیله نقلیه عمومی، تنظیم موتور ماشین های شخصی و عمومی، تا حد زیادی به کاهش آلودگی هوا کمک کرد.

وی ابراز داشت: در موضوع پسماند و زباله، ورودی های شهر ها را که بررسی می کنیم با انبوهی از پلاستیک مواجه می شویم، یکی از راه حل های رهایی از وضع موجود، عدم رها سازی پلاستیک و زباله در طبیعت است و دیگری، استفاده از کیسه های پارچه ای است، که می تواند به طور روزانه تا میزان قابل توجهی در مصرف پلاستیک صرفه جویی شود.این میزان از حجم زباله و پلاستیک در ورودی شیراز در شان شهر فرهنگی شیراز نیست و نیازمند مشارکت و همراهی مردم است.

ظهرابی با اشاره به آتش سوزی های اخیر خاطر نشان کرد: با کوچکترین سهل انگاری ما شهروندان، هکتار ها از جنگل ها و مرتع ها می سوزد و  ذخایر ژنتیکی که حق آیندگان ماست از بین می رود.با حس مسوولیت پذیری می توانیم مانع آتش سوزی شویم و اقداماتی از قبیل: پیشگیری،تذکر و همچنین آموزش، از ایجاد حریق های بزرگ جلوگیری می کند. به عنوان نمونه: در هفته ی گذشته پارک ملی بمو دچار حریق شد و اگر حس مسوولیت پذیری مردم و نیروهای بسیج و فداکاری محیط بانان نبود، آن آتش سوزی خسارت های جبران ناپذیری به طبیعت وارد می کرد.

ظهرابی از تخریب و تصرف اراضی و نیز تغییر کاربری اراضی به عنوان یکی دیگر از دغدغه های محیط زیست نام برد و بیان داشت: جنگل و مرتع برای ما حیات را ایجاد می کند و مامن گاه موجودات است و یکی از سرمایه های کشورها ذخایر ژنتیکی است.

ظهرابی به ضرورت احیای دریاچه بختگان اشاره کرد و گفت: با توجه به پیگیری‌هایی صورت گرفته در خصوص احیای تالاب بختگان، این اداره کل به منظور حفظ کارکرد های ذکر شده و در راستای اجرای قانون حفاظت و احیاء تالاب ها و آیین نامه جلوگیری از تخریب و آلودگی غیر قابل جبران تالاب ها به ویژه ماده ۴ این آیین نامه  با پی گیری های مداوم پس از چندین سال ۴۲ میلیون متر مکعب حق آبه این تالاب ها از سد درود زن تخصیص داده شد. و به مدت ۱۶.۵ روز به میزان دبی ۳۰ متر مکعب بر ثانیه و میزان دبی ۲.۵۹ میلیون متر مکعب در روز و حجم کلی آب رها شد.

ظهرابی گفت: این میزان حقابه اختصاص‌ یافته توسط شرکت آب منطقه‌ای، تنها بخش اندکی از حقابه مورد نیاز تالاب بوده و نیاز آبی تالاب بختگان بسیار فراتر از این ارقام است.

او  اظهار داشت: احیای تالاب ها یکی از اولویت‌های سازمان و اداره کل حفاظت محیط زیست فارس است و پیگیری برای تامین حقابه بختگان و انجام اقداماتی از این قبیل برای احیای این تالاب و زنده کردن خدمات اکوسیستمی که می‌تواند برای مردم ایجاد کند از اهداف و اولویت‌های محیط زیست بوده که به صورت مداوم در حال پیگیری است.

وی بیان کرد: ما معتقدیم که احیای تالاب بختگان به معنی احیای مناطق و شهرستان‌های همجوار این دریاچه است و در این زمینه از هیچ کوششی دریغ نمی‌کنیم. وجود اکوسیستم‌ ارزشمند تالاب های طشک و بختگان و نقش موثر این تالاب ها  به ویژه حفظ تنوع زیستی و ذخایر ژنی، کنترل نمودن  سیلاب های ویرانگر، تامین آب برای کشاورزی، شرب و از همه مهمتر نقش این تالاب ها در سلامت روانی و تامین معیشت جوامع پیرامونی، حفاظت و تامین حق آبه این تالاب را صد چندان می کند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس بیان داشت: سازمان آب با همکاری اداره کل حفاظت محیط زیست و مشارکت جوامع محلی که خود از ذینفعان اصلی این حقابه هستند، از حقابه‌ها تالاب ها مراقبت کرده تا کشاورزان در مسیر رهاسازی از این آب برای توسعه کشت استفاده نکنند. این اداره کل به منظور حراست و پایش حق آبه تا ورودی تالاب های بختگان و طشک اکیپ های بازرسی تشکیل داده و با همکاری افراد محلی و فرمانداری های شهرستان های حوزه و ادارت آبیاری و جهاد کشاورزی به صورت شبانه روزی  بر حسن اجرای عملیات نظارت دارند.

مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس گفت: گرچه در دو سال گذشته، با پیش‌بینی وقوع خشکسالی های احتمالی تیمی از مشاورین خبره از سراسر کشور  گرد هم آوردیم و سوابق امر و تجربیات بین المللی و تمام راهکارهای ممکن بررسی شده و با همکاری دانشگاه شیراز نیز طرحی به همین منظور تهیه شده و تمام شیوه های ممکن مداخلات، سطوح مداخله  و زمان مناسب آن مشخص شده و در فرصت باقی مانده نیز پایش نهایی کلونی ها برای اجرای طرح اضطراری نجات بخشی در حال اجراست، اما اصولی ترین راه نجات این پرندگان مهاجر با ارزش‌ تخصیص حق آبه تالاب است.