فرونشست زمین به سمت آثار تاریخی اصفهان در حال پیشروی است

حسین حجتی روز سه شنبه در گفت وگو با ایرنا افزود: هم اینک بیشترین  فرونشست در شمال استان قرار دارد اما به صورت نعل اسبی به سمت مرکز شهر حرکت می‌کند.

وی افزود: برخی  مناطق شهری اصفهان در سال ۱۵ تا ۱۶  سانتیمتر فرونشست دارند، این میزان فرونشست ها در حاشیه رودخانه زاینده رود  پنج یا ۶ سانتیمتر در سال بیشتر نیستند اما آثار آن آرام آشکار می‌شود.

وی یادآور شد: بررسی اولیه نشان دهنده آن است که پل جوبی، یکی از پنج پل تاریخی شهر اصفهان، نشست نامتقارن دارد؛ یعنی فرونشستِ یک سمت رودخانه با فرونشستِ سمت دیگر  یکسان نیست و این خطرش زیادتر است یا ترکی که در پل خواجو ایجاد شده و گفته می‌شود مرتبط با خودِ سازه است،  مربوط به فرونشست‌های ۲ طرف پل محسوب می شود. پل خواجو نیز در۲ طرف، نشست‌های نامقارن کرده است.

به گفته مدیر دفتر منطقه ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اصفهان، هرچه برداشت از آب‌های زیرزمینی دشت اصفهان -برخوار بیشتر باشد، در مقابل آبخوان تغذیه نشود و  رودخانه زاینده رود جریان نداشته باشد، حرکت آثار فرونشست به سمت آثار تاریخی و مرکز اصفهان شتابان‌تر می‌شود.

حجتی خاطرنشان ساخت: در میدان فیض جوار پل خواجو، آثار فرونشست در دیواره‌ها و ساختمان‌ها مشخص شده اند و در پل‌های تاریخی سی و سه پل، جوبی، خواجو، این آثار را می بینیم.  

وی دشت اصفهان -برخوار را به لحاظ عمق و ضخامت رسوبات به کاسه‌ای تشبیه کرد که هر چه از طرف کوه صفه به سمت شمال آن حرکت کنیم، ضخامت آبرفت ها و عمق  سنگ بستر بیشتر و ذرات خاک، دانه ریزتر می‌شوند.

این کارشناس تاکید کرد: علت اینکه فرونشست در برخی نقاط مانند شمال شهر اصفهان بیشتر نمایایان شده، این است که خاک‌های رسوبات، دانه ریزتر و مساله دار هستند  و بنابراین عوارض فرونشست سریع‌تر بروز می‌کند.

حجتی گفت: فرونشست در حاشیه رودخانه زاینده رود وجود دارد اما چون رسوبات درشت دانه ترند، ترک‌ها و شکاف ها را خیلی نمایان در سطح زمین نمی‌بینیم اما آثار این پدیده را در شمال اصفهان بهتر می‌توانیم ببینیم به این دلیل که خاک ریزدانه‌تر است و از سوی دیگر عمق، ضخامت و جنس رسوبات با هم تفاوت دارند؛ ترک‌ها بیشتر نمایان می‌شود.

به گفته مدیر مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اصفهان، عوارض فرونشست در نقاط مختلف شمال اصفهان، فروریزش و موضعی اند و عوارض آن در مرکز اصفهان ناحیه ای می‌شود و منطقه وسیعی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

فرونشست زمین از لحاظ فنی در ۲ دسته ناحیه ای و  موضعی قرار می‌گیرد؛  فرونشست ناحیه ای، منطقه وسیعی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اما  فرونشست موضعی روی نقطه خاصی اثر می‌گذارند و و شامل فروریزش‌ها و فروچاله‌ها ست.

فرونشست یک پدیده زیست محیطی، به‌معنی نشست تدریجی و یا پایین رفتن ناگهانی سطح زمین به‌دلیل تراکم مواد زیر سطحی است. برداشت بیش از حد از آب‌های زیرزمینی ناشی از نیاز روزافزون به منابع آب که به دنبال توسعه صنعت و کشاورزی در اصفهان رخ داده از دلایل اصلی فرونشست به شمار ‌می رود.  

تهدید و آسیب‌های جبران ناپذیر سازه‌ها و تاسیسات شهری، خطوط انتقال نیرو، ساختمان‌ها و به خصوص بناهای تاریخی و شهره شهر موزه اصفهان از جمله نگرانی‌های کارشناسان برای آینده پیش روی اصفهان در اثر برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی است.