مرثیه‌خوانی در «منظومه خرد»  – ایرنا

به ظاهر روشن‌دل است اما حسینیان این مدرسه از روی خرد به پایش بر می‌خیزند و گویی با چشم دل تکریم آنان را می‌بیند؛ صندلی‌ها و میزهای پایه استیل با رویه شیشه‌ای این مجلس عزا، با فاصله و نظم چیده شده و برخی از شخصیت‌های فرهنگی مراغه به آنها تکیه زده‌اند.

بی‌درنگ یکی از خادمان حسینی لیوان چای و قندان شیشه‌ای را روی میز جلو صندلی‌اش می‌گذارد و دستش را به سمت لیوان می‌کشاند تا جای آن را از طریق لمس متوجه شود.

تا اینجا به عنوان یک روشن‌دل عاشق اهل بیت که در مجلس شبانگاهی و عزای حسینی حضور یافته است، برای ما که در ردیف‌های پشتی نشسته‌ایم جلب توجه می‌کند اما وقتی قرائت آیاتی چند از کلام‌الله مجید و سخنرانی «محمدحسین نورآذر» به پایان می‌رسد و مجری، مرثیه‌خوان را به جایگاه دعوت می‌کند، در عین ناباوری بر می‌خیزد!

کتابش را که در دست می‌گیرد، بیشتر دچار شک و تردید می‌شوم که «آیا مرثیه‌خوان این مجلس همین روشن‌دل جلویی است؟» و اینکه «این مرثیه‌خوان روشن‌دل چرا دنبال کتاب است؟» تا اینکه «حسن توفیق» که در صندلی بغلی نشسته اینگونه توضیح می‌دهد که نامش «مرتضی اشرفی» و از مرثیه‌خوانان این شهر حسینی است.

وقتی پشت میکروفن قرار می‌گیرد، ابتدا کتابش را باز می‌کند و تازه متوجه می‌شوم که او با لمس دایره‌های کوچک و برجسته این کتاب «بریل» می‌خواهد در منظومه خرد برایمان مرثیه بخواند.

صدای دلنوازش با کلام ملکوتی نافذش در هم می‌آمیزد و از ته دل چنان «حسین جانم» می‌گوید که این اسم اعظم را تا عمق وجودم با خود می‌برد؛ به زبان محلی و با صوت و لحنی زیبا اینگونه می‌خواند که «حسینی‌لر جیریپ ماتم لباسی؛ جوانلار جیردیلر اکبر قاراسی/ حسینیان لباس ماتم پوشدند و جوانان لباس سیاه اکبر به تن کردند».

دل‌ها را در منظومه خرد به لرزه می‌اندازد و جان‌ها را با ذکر مظلومیت حسین (ع) می‌لرزاند؛ موجی از گریه و زاری حاضران برای سالار شهیدان به راه می‌اندازد و هنرمندانه نشان می‌دهد که نابینایی محدودیت نیست.

اما این مرثیه‌خوانی به یادماندنی همه ماجرای منظومه خرد نیست و پس از آن «حمید اقبالی‌فام» از دیگر شخصیت‌های فرهنگی مراغه نیز از فلسفه قیام امام حسین (ع) سخن به میان می‌آورد و دل‌ها را بار دیگر صیقل می‌دهد.

همین مرثیه‌خوان روشن‌دل و خردمند در پایان این مجلس عزا اینگونه می‌گوید: ۳۵ ساله و دارای مدرک کاشناسی حقوق اسلامی هستم؛ مرثیه‌خوانی را از کودکی با پدربزرگم آموختم و بعدها به برکت مهر و محبت اهل بیت، آن را ادامه دادم. 

وی ادامه می دهد: زندگی من سرشار از معجزه است و همه موفقیت‌ها و آرامش‌ام را در سایه عنایت اهل بیت کسب کرده‌ام؛ هیچ مشکلی ندارم و به لطف خدا همه مشکلاتم یکی پس از دیگری حل می‌شود.

او سفارشی هم برای جوانان دارد و بیان می‌کند: از درب اهل بیت جدا نشوید تا دنیا و آخریت خود را در همین مکتب رقم بزنید؛ بسیاری از بزرگان از جمله علاوه جعفری نیز با اهل بیت و نماز شب به جایگاه متعالی رسیده‌اند.

به گزارش ایرنا آیین‌های سوگواری امام حسین (ع) از جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ مردم مراغه برخوردار است و تنوع آیین‌ها، حضور گسترده عزاداران و مردم در مجالس عزا، خلق پارچه‌نوشته‌ها و آثار نفیس هنری و همچنین وجود شعرا و مرثیه‌خوانان برجسته از شاخص‌های اصلی فرهنگ مردم این کهن‌شهر به شمار می‌رود.   

آیین‌های سنتی متنوع سوگواری حسینی در مراغه از قبیل «شاه حسین گویان»، «علم‌بندی»، «وا عباس»، «حجله‌گردانی حضرت قاسم بن الحسن (ع)»، «شمع‌گردانی یا شمع پایلاماق» و «الله الله حسین وینا»، اوج ارادت مردمان این خطه را به سرور شهیدان کربلا به تصویر می‌کشد.

سوگواری سرور و سالار شهیدان همواره نمادی برای پاسداشت ارزش‌های دینی و الگویی برای ایستادگی در برابر ظلم و ستم در طول تاریخ بوده و از این‌رو به عنوان حرکتی فرهنگی و اجتماعی در منظومه خرد تجلی یافته است.