نقص مهارت‌آموزی در نظام آموزش سبب رفتار غیرعادی نوجوانان می‌شود

حسین خاکشور، روز سه‌شنبه در گفت‌وگو اختصاصی با ایرنا افزود: شناخت نوجوان از توانایی و استعدادهای فردی و کسب اطلاع از شرایط دوران سنی او توسط خانواده و اطرافیان، نوع برخورد و رفتارهایش را مشخص و مدیریت می‌کند.

وی بیان کرد: مهارت‌آموزی مساله مهمی است و برای کلیه افراد جامعه فراگیری این دسته از آموزه‌ها ضروریست و مدارس و دانشگاه‌ها باید به این موضوع بپردازند.

مدیر واحد مشاوره اداره کل بهزیستی اصفهان با بیان اینکه دوران تحصیل در مدرسه فرصت مغتنمی برای فراگیری آموزش و مهارت‌های زندگیست، تصریح کرد: آموزش و پرورش به جای تحمیل محفوظات در ذهن بچه‌ها باید به سمت مهارت‌آموزی برود.

وی نقش بهزیستی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت ورزش و جوانان در ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی را در این زمینه مهم توصیف کرد و افزود: برگزاری دوره‌های آموزشی فرزندپروری برای والدین، مهارت‌های زندگی و تاب‌آوری جوانان و نوجوانان لازم و در پیشگیری از آسیب های اجتماعی و رفتارهای خشونت‌آمیز و غیرمتعارف مثل داستان هلیا کارآمد است.

نقش حمایتی خانواده در کاهش آسیب‌ اجتماعی فرزندان 

خاکشور، وجود مهر و محبت در زندگی خانوادگی را از مقوله‌های مهم در کاهش آسیب‌های اجتماعی بیان کرد و گفت: تامین آرامش و محبت کردن به فرزندان مانع از جذب آنان به گروه‌های پُرخطر می‌شود و در این حالت، اولاد خانواده برای کسب توجه و تایید، دست به هر کاری نمی زنند.

وی نظارت دورادور و غیرمستقیم خانواده بر رفتار و رفاقت‌های دوستانه فرزندان را مصونیت‌بخش و موثر دانست و افزود: در برخی از پرونده های ارجاعی به اورژانس اجتماعی اداره بهزیستی مثل فرار از خانه، آسیب‌های اجتماعی مثل اعتیاد به مواد مخدر و رفتارهای خشونت آمیر مشاهده می شود که خانواده‌هایی که نقش مراقب و حمایتگر نداشته اند بیشتر با اینگونه مسائل روبه رو بوده‌اند.

وی ادامه داد: در چنین حوادثی، دوستانی با الگوی ناصحیح نقش داشته‌اند و حتی محیط آموزشی و فرهنگی به جای جذب نوجوان، آنان را طرد کرده و همین موضوع موجب حضور جوانان در مناطق آلوده شده است.

این روانشناس با بیان اینکه برخی از رفتارهای مشکل‌ساز دورۀ نوجوانی تا حدی طبیعی است، یادآور شد:  اگر این رفتارها از حد عادی بگذرد و مشکل ساز و غیرمتعارف شود آنگاه زنگ خطر عوامل خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی به صدا درمی آید.

ضرورت تامین نیازهای تفریحی منطقی به جای رفتارهای نادرست

خاکشور تصریح کرد: تامین نیازهای تفریحی و شادی منطقی به جای رفتارهای غیرصحیح، یک ضرورت برای خانواده‌ها و دستگاه‌های متولی این حوزه است.

این مقام مسوول در حوزه اجتماعی با اشاره به شرایط خاص ناشی از کرونا در کشور خاطرنشان کرد: درحال حاضر فرصت تخلیه هیجانات کمتری نسبت به گذشته بدلیل تعطیلی مدرسه، محیط های بازی و…وجود دارد که چنین وضعی تاثیر منفی در رفتار نوجوانان و جوانان دارد.

وی در پاسخ به اینکه خانواده‌ها برای نیل فرزندان نوجوان خود به آرزوها و نیازهای فردیشان باید چه اقدامی انجام دهند، اظهار داشت: ارتباط و سبک زندگی والدین می‌تواند نقش مهمی در تحقق آرزوهای نوجوانان داشته باشد به همین دلیل آنها باید بگونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که نوجوانان و جوانان آرزوهای دست یافتنی خود را بر اساس استعدادها و توانمندی‌ هایشان داشته باشند.

وی  آموزش برای رسیدن به آرزوهای منطقی را مهم اعلام و اضافه کرد: درانجام این رسالت؛ نقش دستگاه‌های فرهنگی مهم به شمار می رود.

خاکشور در مقام تحلیل روانشناختی رفتارهای غلط و خشن برخی از نوجوانان گفت: این افراد ممکن است دچار یکی از اختلالات شخصیت، بیش فعالی، سلوک و… بوده که عوامل محیطی و همسالان نیز در بروز چنین رفتار غیرعادی موثر  است.

وی در بررسی زیرساخت شخصیتی اختلال بیش فعالی، کم توجهی یا ابتلا به اختلال روانی سلوک را در بروز این رفتارها موثر بیان کرد و یادآور شد: امکان دارد شخصیت نوجوانان خشن به سمت شخصیت مرزی برود و باعث ناتوانی در کنترل هیجاناتشان شود.

وی  تاثیرپذیری از همسالان  و خانواده را نسبت به دیگر عوامل موثرتر خواند و گفت: مشاهده فیلم‌های پرخاشگرانه، رفتارهای خشن با یکدیگر یا با فرزندان می‌تواند باعث بروز رفتار خشن در این قشر سنی نقش دارد.

مدیر واحد مشاوره اداره کل بهزیستی اصفهان، دیده نشدن و مورد توجه قرار نگرفتن دختر و پسر نوجوان و تغییرات نامتوازن هورمونی و الگوبرداری از اطرافیان را نیز در گرایش به رفتارهای پرخطر نوجوانان نقش‌آفرین دانست. 

وی در باره چگونگی برخورد با نوجوانان خشونت طلب را مهم بیان کرد و گفت: بهترین روش برخورد با این موارد بهره گیری از یک تیم روانشناس مُجرب برای تحلیل‌ روانشناسی و ارائه رویکردهای فرزندپروری و سایر مهارت های آموزشی به خانواده‌ اینگونه افراد است.

وی معتقد است: کانون‌های اصلاح و تربیت، مهارت‌های نامناسب دیگری به نوجوانان آموزش می‌دهند که بررسی‌های روانشناختی برای این کودکان ممکن است یکی از انواع اختلالات شخصیت، سلوک، خودبزرگ بینی و تنش‌های خانوادگی باشد.

این روانشناس با تاکید براینکه برخورد قضایی یا قهری حتی درون خانواده، پسندیده نیست، خاطرنشان‌ کرد: زمانی که این کودکان را به کانون اصلاح و تربیت می‌فرستند، با توجه به این که آنها از همسالان خود تاثیرپذیری بالایی دارند، ممکن است حتی مهارت‌های نامناسب دیگری نیز از در آن مراکز فرابگیرند.

وی تاکید کرد: نظارت والدین، بیشترین سهم را در تببین بزهکاری نوجوانان دارد که لازم است والدین کنترل و نظارت بر رفتارهای نوجوانانشان، معاشرت‌ها و دوستان آنها را جدی بگیرند و از طرفی جوی صمیمانه را برای اعضای خانواده تدارک ببینند تا با شکل گیری ارتباطات عاطفی در درون کانون خانواده، میزان دلبستگی فرزندان و والدین نسبت به هم دیگر افزایش یابد.

چندی پیش کلیپی از درگیری لفظی چند جوان و نوجوان در یکی از بوستان‌های شهر اصفهان در شبکه های اجتماعی انتشار یافت که در آن دختری نوجوانی با قمه دیگران را تهدید کرد.