هویت‌سازی، نقش اصلی میراث در نقشه ‌مهندسی فرهنگی است

آیت الله لطف‌الله دژکام چهارشنبه در مراسم انعقاد تفاهمنامه همکاری‌های مشترک فرهنگی میان نهاد نماینده ولی فقیه در فارس و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، با اشاره به آیه ۲۱ سوره احزاب، اظهار کرد: تمدن اسلامی و ایرانی ما در طول تاریخ و در بالندگی های خود مسلما از شخصیت بزرگ‌ پیامبر متأثر بوده است و ما نمی توانیم منکر این قضیه شویم و این است که وقتی امروز شما در دنیا نگاه می کنید و بی هیچ تردیدی حوزه های تمدن مختلف را تقسیم می‌کنند قسمت مهمی متعلق به تمدن اسلامی است.

وی افزود: در عرصه تمدن اسلامی، جای هیچ گونه تردیدی نیست که ایران نقش‌ بسیار مهمی دارد و این واقعیات غیر قابل انکارجهان اطراف ما است.

امام جمعه شیراز ادامه داد: گستره تمدن اسلامی آفریقا و قسمت غربی اروپا که اسپانیا و یا همان اندلس باشد را در برمی‌گیرد تا به هندوستان و اندونزی می رسد.

وی اضافه کرد: گرچه هرجایی برای خود درخشندگی خاص خودش را داشته است اما مسلما اگر ‌مرکز اصلی تمدن اسلامی را مدینه بدانیم حوزه بعدی درخشش، ایران با آن گستره جغرافیایی خاص خود بوده است.‌

او یادآور شد: حیطه ادبیات فارسی و حیطه تمدن اسلامی ایرانی که گستردگی و غنای عجیبی دارد، از بلخ و بخارا با ابوعلی سینا و ناصر خسرو شروع می شود و به سعدی و حافظ در شیراز و مولوی در قونیه می‌رسد.

دژکام بیان داشت: از شهری مانند دمشق، متون تاریخی که به فارسی نوشته شده داریم تا می رسیم به مغولستان؛‌ متونی اسلامی که اسوه آن پیامبر است و قلم، نویسنده و نگارش آن فارسی زبان است.

وی عنوان کرد:گاهی برخی بین اسلامی بودن و ایرانی بودن تعارض و تخالف می بینند که کاملا تفکر غلطی است، ما کاملا اسلامی و کاملا ایرانی زندگی می‌کنیم و هیچ تعارضی در این بین نیست و سبک زندگی ما اسلامی ایرانی است و در دنیا باید به این موضوع افتخار کنیم و همین را نمود و نماد اسلامیت خود قرار دهیم.

نماینده ولی فقیه در فارس تصریح کرد: شهید مطهری نیز در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران به این موضوع به خوبی پرداخته است و رهبر معظم انقلاب نیز بارها این مساله را به درستی تبیین کرده اند.

وی اضافه کرد: اسلام چه سرمایه عظیم معنوی بود که ایرانیان با آغوش باز از آن استقبال کردند ‌و همه داشته های خود را با اسلام هماهنگ کردند؟ این مسائل مهمی است که می‌شود در میراث فرهنگی به آن پاسخ داد و آن را به افراد فراموشکار و یا مغرض یادآوری کرد. در این زمینه ‌حرف های بسیاری داریم.

آیت‌الله دژکام ادامه داد: همان طور که جناب حافظ فرموده است” از آن به دیر مغانم عزیز می‌دارند که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست “،  آیا حافظ یک پیوند صحیح از گذشته های دور ایران با زمان پس از ظهور دین مبین اسلام ایجاد نکرده است؟ تنها به مفهوم همین بیت توجه کنید.

وی تأکید کرد: این پیوندی‌ که ایجاد شده بین گذشته تاریخی و حال امروز، برای بشریت درس های مهمی دارد یعنی در میراث فرهنگی می خواهیم ‌همین را نشان دهیم که چگونه در گذشته اسلامی و ایرانی زندگی کرده ایم و همه این گذشته را به حال خودمان پیوند داده ایم و این برای دنیا مهم است.

آیت‌الله دژکام با اعتقاد به اینکه این تفکر اسوه‌اش را از پیامبر اسلام گرفته است، گفت: افغانستان را نگاه کنید فقط همین راه حل را باید مدنظر قرار دهد. شوروی در این کشور آمده و ناچار رفته است، امروز آمریکا را ببینید که نشریات خودشان کاریکاتور فرار آمریکایی ها از افغانستان را کشیده اند.

وی اضافه کرد: اینجا متعلق به کیست که هر کسی می آید نمی تواند بماند؟ افغانستان متعلق به مسلمانِ پارسی‌گویِ پیغمبر شناس است و نه هیچ فرد و تفکر دیگر.

امام جمعه شیراز یادآوری کرد: آنچه که سالها پیش از طالبان دیدیم و آنچه که از داعش در این سالها دیدیم، اسلام واقعی نیست. ما مسلمانی هستیم که ملاصدرای ما میگوید “هرچه یافته عقل است با دین هماهنگ است.” این جمله را باید سر در همه دانشگاه های اسلامی در دنیا بنویسید، این جمله غوغا کرده است.

وی اعلام کرد: ما نگاه بسته و مخرب داعش‌گونه به قضایا را محکوم می‌کنیم. نگاه ما این است که اسلام و شخصیت پیامبر گرامی به گونه ای اسوه و بالاست که تمام یافته های دانش بشری با آن تفکر و دانش ناب اسلامی هماهنگ هست به شرطی که بدانیم هر دانشی را کجا به کار بریم، ما از طبیب مهندسی نمی خواهیم و از مهندس پزشکی نمی خواهیم. اگر هر چیزی را در جای خودش درست به کار ببریم همه با هم هماهنگ خواهد بود.

آیت‌الله دژکام افزود: فکر و فلسفه ملاصدرای شیراز این مسئله را می خواهد حل‌کند، امروز نمود این ‌مسئله در شیراز ‌یک نیاز است.

وی تصریح کرد: بار روی دوش مجموعه میراث فرهنگی است که اگر کانت، دکارت و… جواب مردم دنیا را ندادند ملاصدرای ما پاسخ لازم را برای مردم دنیا آماده کرده است و ما می دانیم که پاسخ دارد.

آیت‌الله دژکام با بیان اینکه میراث فرهنگی یعنی این بار که سال ها بر زمین مانده است را بردارد و به مردم دنیا عرضه کند، گفت: انشالله ما طلبه هایی در حوزه تربیت کنیم که شما در مجموعه خود از تفکر و توان آنها استفاده کنید.

وی اظهار داشت: مسئله بعدی ما در عرصه میراث معنوی و فرهنگی، این است که در سالگرد بزرگداشت حضرت شاهچراغ(ع) متأسفانه اتفاقی که باید، در شیراز نیفتاد و ما فراموش کردیم که میراث تعزیه، متعلق به ما است.

او اضافه کرد: میراث فرهنگی که ساختمان و بنای تاریخی نیست؛ کی می خواهیم این موارد را به میدان بیاوریم؟ روز شهادت ایشان شیراز می تواند در سطح بین المللی به جهت برگزاری رویدادهای فاخر بدرخشد برای اینکه ما از تعزیه تا مرثیه خوانی و امثالهم می‌توانیم داشته باشیم.

نماینده رهبر معظم انقلاب در فارس ادامه داد: آنچه ‌در منابع تاریخی مسلم است این است که از محله گلشن (کشن) شیراز تا محل شهادت حضرت شاهچراغ(ع) که حرم ایشان قرار دارد، حضرت شاهچراغ(ع) به کمک مردم چند روز می جنگیده است و ۱۲ کیلومتر مسیر است، این ۱۲ کیلومتر مسیر، رمز آن است که رهبری فرمودند اینجا حرم سوم اهل بیت است.

وی در ادامه گفت: این ارض، ارض مقدسی است یعنی خون بچه های حضرت زهرا(س) در اینجا ریخته شده است و ما حواسمان به این رمز و راز نیست.

او عنوان داشت: این شهر و مردمانش که به کمک برادر امام رضا(ع) آمده اند چند روز عرصه یک مبارزه و جنگ بوده است و باید این موضوع را به یاد بیاوریم و برای آن برنامه با ظرافت و هنرمندی تعریف کنیم و ثبت شود.

آیت‌الله دژکام با اعتقاد به اینکه هویت سازی و باز آفرینی یک هویت فاخر ‌نقش اصلی میراث در نقشه ‌مهندسی فرهنگی است، گفت: باید روی این‌ موارد کار جدی ‌کنیم نه از باب وظیفه اداری بلکه ‌کار ‌جهادی و از روی عرق ‌شیرازی ‌و اهل فارس بودن را باید نشان دهیم و کار سنگینی در این راستا به عهده ما است.

وی ادامه داد: بنده و مجموعه نهاد نمایندگی در ‌بحث ‌شورای فرهنگی عمومی و راهبری فرهنگی و سازمان هایی مثل میراث فرهنگی و ارشاد و مراکز دیگر فرهنگی در برنامه ها و اقدامات فرهنگی را ‌اگر سامان دهیم‌ کار بسیار زیبا و جالبی ارائه می شود.

نماینده ولی فقیه در استان فارس افزود: کارهای مختلف فرهنگی در سطح شهر و استان دیده می شود ولی با کمک مجموعه میراث این قبیل کارها می تواند بیشتر دیده شود.

وی اظهار کرد: حافظ بودن حافظ را در مجموعه تفاهم نامه با میراث آورده ایم که اگر جناب لسان الغیب، حافظ قرآن است ما در این محیط بسیار معنوی حافظیه باید یک‌ کار قرآنی در شأن لسان الغیب انجام دهیم.

آیت‌الله دژکام‌ یادآور شد: البته حرکت مختصری شروع شده است اما امیدواریم این کار جهانی شود چون شخصیت حافظ جهانی است و نیاز به همکاری همه مجموعه ها با محوریت میراث دارد.

عضو مجلس خبرگان رهبری ابراز کرد: امیدوارم هرچه بهتر و بیشتر بتوانیم این حرکت را که شروع شده است را به بالندگی و رشد مطلوبش برسانیم. انشاالله همین نگاه وسیع و فراگیر حکمت متعالی صدرایی را بتوانیم ملاک حرکت خود قرار دهیم.

میراث‌فرهنگی فقط ابنیه نیست

 مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس نیز در این جلسه اظهار کرد: میراث‌فرهنگی فقط ابنیه نیست بلکه فرهنگ غنی اسلامی ایرانی نیز جز میراث‌فرهنگی است که وظیفه ماست که آن را گسترش دهیم.

هادی شه‌دوست شیرازی ادامه داد: در نظر داریم در دبیرخانه دائمی رویدادهای گردشگری فارس دپارتمان گردشگری مذهبی را ذیل کمیته گردشگری راه‌اندازی کنیم.

وی بیان کرد: در دوران پسا کرونا تنها راه نجات سامان‌دهی گردشگران، برنامه‌ریزی و رویداد محوری است و استان فارس با دارا بودن جاذبه‌های مذهبی، فرهنگی تاریخی، طبیعی و سلامت می‌تواند فرصت‌های بسیار خوبی را در اختیار گردشگران بگذارد.

او گفت: برای ۵ مهر روز گردشگری که مصادف با اربعین حسینی است برنامه‌های آیینی را ترتیب داده‌ایم که می‌توان اگر شرایط پیک کرونا اجازه دهد سینه‌زنی قطاری که به ثبت ملی نیز رسیده است و دیگر آیین‌هایی که مربوط به اربعین و محرم و صفر است، به‌صورت نمادین اجرا خواهد شد.

 مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس افزود: خاستگاه تعزیه در فارس، باغ دلگشا شیراز است که اجرای تعزیه که برای نخستین بار در باغ دلگشا اجراشده و در نظر داریم تعزیه مجدد در این باغ تاریخی اجرا شود.

شه‌دوست شیرازی ابراز کرد: با همکاری بسیج هنرمندان شب‌شعر آیینی چله را برگزار خواهیم کرد و کاشی‌کاری هفت‌رنگ شیراز  که ۷۲ مجلس عاشورا در آن خواهد بود را به رخ خواهیم کشاند.

او گفت: در ایام غدیر برنامه غدیریه را در اماکن فرهنگی تاریخی استان فارس برای نخستین بار اجرا کردیم.

این مقام مسئول افزود: به سازمان هواپیمایی کشوری و راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد داده‌ایم که به‌محض توقف در شیراز صلوات خاصه احمد بن موسی (ع) پخش شود و پیگیر پخش تلاوت زیارت مذکور در جلسات رسمی پس از تلاوت قرآن و سرود جمهوری اسلامی ایران هستیم.

تفاهمنامه همکاری های مشترک فرهنگی میان نهاد نماینده ولی فقیه فارس و اداره کل میراث فرهنگی استان به منظور راه اندازی موزه تاریخی قرآن و مساجد، برنامه ریزی جهت اجرای برنامه مستمر و فاخر دولت قرآن در آرامگاه حافظیه، بسترسازی مناسب و هدفمند جهت توسعه گردشگری مذهبی و زیارت در سطح استان فارس منعقد شد و به امضای سردار یداللهی رئیس نهاد نماینده ولی فقیه در استان و  شه دوست شیرازی مدیرکل میراث فرهنگی استان رسید.