هزاران اصله درخت استان اصفهان در انتظار آبیاری

به گزارش ایرنا،  جنگل‌ها، بیشه‌ها و باغ‌ها منزلگاه زیست، حیات و زندگی هستند شاید تمامی فواید و ارزش‌های این نواحی سبز و محبوب آنچنان که باید و شاید از سوی دانشمندان و متخصصان کشف نشده باشد، تولید اکسیژن، حفظ گونه‌های زیست محیطی، پایداری محیط زیست و کاهش درصد وقوع بلایای طبیعی از جمله فواید عرصه‌های سبز است که البته هر یک زیرمجموعه ها و اثرات مثبت بیشتری دارد.

بی تردید همگان باید برای حفظ این رنگ سبز که زیبایی طبیعت را دوچندان می‌کند و برای حفظ و افزایش آن تلاش کنند، به معنای دیگر باید برای افزایش شمار درختان و فضای سبز در شهرها و استان‌ها تلاش کرد به‌ویژه اینکه دردسر فعالیت مخرب انسان بر پوشش گیاهی روز به روز بیشتر می‌شود و باید برای پایداری و توسعه این نواحی سرسبز کوشید.

امسال شرایط خشکسالی وضعیت بسیار بدی را برای محیط زیست به‌صورت عام و برای پوشش گیاهی بصورت جزیی تر رقم زده، به تاکید کارشناسان پدیده خشکسالی امسال جای جای کشورمان را در بر گرفته و به ویژه در فلات مرکزی ایران به عنوان وسیع‌ترین منطقه وطن با شرایط به نسبت شدیدتری همراه بوده است.  

مقایسه آمارها با یکدیگر نشان می‌دهد که پس از چند سال مجدد خشکسالی‌ها به طور گسترده‌ای سراغ کشورمان آمده و منطقه مرکزی ایران و استان اصفهان نیز از تبعات آن در امان نمانده است.

 ثبت بارش حدود ۸۴ میلی متری در فلات مرکزی ایران و در نظر گرفتن اینکه در دراز مدت این میزان ۱۴۰ میلیمتر بوده است نشان می‌دهد که ۴۰ درصد در این بخش کاهش بارندگی داشتیم که در رقم قابل توجهی برای این منطقه به شمار می‌رود.

بررسی این وضعیت و گفت و گو با مسوولان امور مرتبط با پوشش گیاهی در استان نشان از یک وضیعت بغرنج حکایت دارد.

 فرایند افزایش خروجی سد زاینده‌رود به‌منظور تامین بخشی از نیاز باغ‌های استان و تبع آن جاری سازی رودخانه در شهر اصفهان اواسط تیر امسال و پس از حدود ۱۰ ماه خشکی این رود آغاز شده بود، پس از آن خروجی سد زاینده‌رود ۲۸ تیر امسال و در پی اتمام دوره تامین بخشی از نیاز آبی باغ‌های استان اصفهان کاهش یافت و به دنبال آن رودخانه زاینده رود در بخش وسیعی خشک شد تا باز هم پس از آبیاری موقت درختان، شاهد انتظار برای آبیاری دوباره باشیم.

خطر بیخ گوش ۴۰ هزار هکتار باغ در استان اصفهان 

 مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان دراین پیوند به ایرنا گفت که اکنون ۵۰ درصد از ۸۰ هزار هکتار از باغ های استان اصفهان در معرض تنش آبی قرار دارد و خشکی چالشی است که آنها را تهدید می‌کند.

احمدرضا رییس‌زاده با بیان اینکه خشکسالی امسال بیشتر باغ‌های استان را تحت فشار قرار داده است تصریح کرد: ادامه این روند برای درختان و کشاورزی استان سودمند نیست و خطر نابودی را برای آنها به همراه خواهد داشت.

وی با اشاره به یک دوره آبیاری کوتاه مدت و به تبع آن بازگشایی زاینده رود برای حفظ جان درختان منطقه گفت: بازگشایی زاینده رود به منظور یک دوره آبیاری برای باغ‌های این استان که روزهای گذشته شاهد آن بودیم برای حفظ درختان از خشک شدن، کافی نیست.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان تاکید کرد: نیاز است که حداقل ماهانه در مرداد و شهریور یک دوره آبیاری یک هفته‌ای برای باغ‌های استان  برنامه ریزی شود.

رییس‌زاده ادامه داد: این پیشنهاد از سوی جهاد کشاورزی به شرکت آب منطقه ای اصفهان ارائه شده است تا با بازگشایی رودخانه در مرداد و شهریور باز هم بتوانیم باغ‌ها را آبیاری کنیم.

وی خاطرنشان کرد: بطور عمده شامل انواع سیب درختی، انار، بِه، انگور، بادام، پسته، گلابی و زردآلوست و مجموع تولیدات باغی و گلخانه‌ای استان در شرایط عادی حدود ۸۰۰ هزار تُن برآورد می‌شود اما امسال تنها حفاظت از درختان برای ما اصل است و مساله تولید با این وضعیت اهمیت کمتری دارد.

تشنگی ۴۰۰ هزار اصله درخت کهنسال حاشیه زاینده‌رود

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نیز در گفت و گو با ایرنا از وضعیت نابسامان درختان کهنسال استان اصفهان سخن گفت.

منصور شیشه فروش اظهارداشت: بالغ بر ۴۰۰ هزار اصله درخت کهنسال حاشیه زاینده رود در مناطق و شهرستان های مختلف با خطر خشکی روبه روست.

وی خاطرنشان کرد: این درختان همواره از آب رودخانه استفاده می کردند اما خشکی چند ماه و طولانی مدت زاینده رود به آنها تنش وارد کرده است.

جاری سازی آب در زاینده رود نیازمند تصویب شورای هماهنگی

در این پیوند سرپرست معاونت حفاظت و بهره برداری آب منطقه‌ای اصفهان درباره این مطالبه خاطرنشان کرد: تمام تصمیمات مربوط به افزایش خروجی سد زاینده رود و جاری سازی آب در بستر رودخانه برای مصارف مختلف از جمله کشاورزی نیازمند تصویب در شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده رود کارگروه سازگاری با کم آبی استان است.

محمود چیتیان در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: این شرکت مستقل نمی‌تواند برای جاری سازی آب تصمیم گیری کند و این موضوع به‌صورت گروهی با حضور نمایندگانی از جهاد و صنف کشاورزی، وزارت نیرو و دیگر عوامل صورت می‌پذیرد.

و اما باید به این نکته تاکید کرد که حل مشکل آب در استان اصفهان مستلزم اجرای چند طرح آبی است که بدون آنها نمی‌توان انتظار بهبود شرایط را داشت، ” کوهرنگ ۳” و “بهشت آباد ” در زمره طرح‌های انتقال آب به حوضه آبریز زاینده رود است که پس از سال‌ها همچنان نیمه تمام باقی مانده است.  

عملیات اجرایی طرح انتقال آب کوهرنگ سه شامل سد و تونل در سال ۱۳۷۷ با هدف تأمین آب به میزان حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب در سال برای تأمین بخشی از کمبود آب منطقه مرکزی ایران آغاز و قرارداد ساخت سد تونل سوم کوهرنگ در سال ۱۳۸۹ بسته شد و قرار بود سال ۹۳ به بهره برداری برسد که تاکنون محقق نشده است.  

سد کوهرنگ سه که تاکنون حدود ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است بر اساس پیش‌بینی انجام شده امسال آبگیری می‌شود و عملیات ساخت این سد ۲ قوسی به ارتفاع ۱۲۰ متر تا سال آینده به اتمام خواهد رسید.  

طرح دیگر انتقال آب از بهشت‌آباد به فلات مرکزی ایران شامل سه بخش، احداث سد ۱.۵میلیارد متر مکعبی به ارتفاع ۱۷۸ متر، سامانه انتقال آب تا منطقه ‘شلمزار’ (در ۳۵ کیلومتری جنوب شهرکرد واقع در استان چهارمحال و بختیاری) که سامانه‌ای مشترک و بخش احداث خطوط انتقال از سامانه انتقال آب از شلمزار به اصفهان است. ‌
شرکت آب منطقه‌ای اصفهان حدود ۱۳ سال پیش مطالعات این طرح مشتمل بر یک سد بتنی و تونل ۶۰ کیلومتری را آغاز کرد که وزارت نیرو در دولت یازدهم با بازنگری آن و با حذف تونل، با انجام آن از طریق خط لوله و ایستگاه پمپاژ و همچنین احداث یک سد موافقت کرد. 

از سوی دیگر اجرای طرح سامانه دوم آبرسانی اصفهان طرح مهم مرتبط با آب در این خطه است؛ در توضیح اهمیت این پروژه حیاتی که دیگر طرح مهم تامین‌کننده آب به شمار می‌رود باید بدانیم که اکنون آب آشامیدنی اصفهان از سامانه تصفیه خانه باباشیخعلی در غرب استان و از طریق تونل ۱۸ کیلومتری تامین می‌شود که ظرفیت انتقال آن بالغ بر ۱۰.۵ مترمکعب آب بر ثانیه است.  

مطابق گزارش‌های شرکت آب و فاضلاب استان، نیاز کنونی استان ۱۵ مترمکعب بر ثانیه است، بنابراین کمبود قابل توجه آب آشامیدنی در این دیار در بسیاری از روزها وضعیت را به حالت هشدار در می‌آورد.  

سامانه اول این تصفیه‌خانه (بابا شیخعلی) آب ۵۶ شهر و ۳۰۰ روستا در استان اصفهان تامین می‌کند، اما رشد جمعیت و افزایش استفاده شهروندان، احتمال نقص در این تصفیه‌خانه و وقوع هرگونه اتفاق ناگوار و توقف فعالیت آن، سبب خواهد شد که تامین آب آشامیدنی مردم این خطه با مشکل و حتی بحران رو به رو شود.  

این تصفیه‌خانه یکی از بزرگترین تصفیه‌خانه‌های آب ایران به شمار می‌رود که در کیلومتر ۴۵ جاده اصفهان- شهرکرد و در جوار شهر زاینده‌رود واقع شده است، آب این تصفیه خانه در ابتدایی‌ترین نقطه، از سد زاینده‌رود و پس از آن از سد چم آسمان در فاصله هشت کیلومتر بالاتر از این مجموعه به‌وسیله کانال سرپوشیده تامین می‌شود.  
بررسی اجمالی حوادث پیش آمده درسال‌های گذشته که شبکه آبرسانی اصفهان را با اختلال و مشکل مواجه کرد، ضرورت احداث و بهره برداری از سامانه دوم آبرسانی این خطه را دو چندان می‌کند.  

ظرفیت انتقال این طرح حدود ۱۰ مترمکعب بر ثانیه است، سامانه نامبرده از ۲۷ کیلومتر تونل تشکیل شده و یک تصفیه خانه و خطوط انتقال دارد که آب را به مخازن نگهداری آب پیلاف در مجاورت دانشگاه صنعتی اصفهان و مخزن گَوَرت در شرق اصفهان منتقل می‌کند.

زاینده‌رود به طول افزون بر ۴۰۰ کیلومتر بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی بویژه زردکوه سرچشمه می‌گیرد و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌رود و در نهایت به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می‌ریزد.

این رودخانه که نقشی اصلی و مؤثر در پایداری محیط زیست، تامین آب آشامیدنی، حیات محیط زیست،  رونق کشاورزی،  اقتصاد و گردشگری منطقه مرکزی و هستی تالاب گاوخونی دارد، در دهه‌های اخیر به‌دلیل برداشت‌ غیرقانونی در بالادست، انتقال آب به حوضه دیگر، تراکم جمعیت و تا حدودی کاهش نسبی بارندگی‌ها، به یک رودخانه با جریان دوره‌ای تبدیل و در پایین دست اغلب در فصول گرم با خشکی مواجه شده است.