هزار زخمِ فرونشست بر پیکر میراث فرهنگی اصفهان

به گفته کارشناسان، میدان نقش جهان با آثاری چون مسجد جامع عباسی( مسجد امام)، مسجد شیخ لطف‌الله،عمارت عالی قاپو و سردر بازار قیصریه به دلیل ضخامت و وسعت زیاد آبرفتی که بر آن بنا شده‌اند و همچنین بیشتر پل‌های تاریخی اصفهان به دلیل قرارگیری روی آبرفت با عمق‌های مختلف تحت تاثیر عوارض فرونشست قرار دارند و شدت گرفتن فرونشست‌ها می‌تواند برای آثار میراث فرهنگی اصفهان تهدید جدی باشد.

به گفته آنها، جنس خاک، ضخامت آبرفت و وسعت آبخوان، نوع عوارض فرونشست و میزان آسیب این پدیده را تحت تاثیر قرار می‌دهد.از سویی، احتمال فرونشست غیرمتقارن که باعث ایجاد آسیب و تخریب در سازه‌ها می‌شود، در مرز بین تغییر جنس خاک زیرین (منطقه خطر) بسیار زیاد است. طبق اعلام سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی و همچنین دفتر منطقه‌ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نرخ فرونشست زمین با توجه به جنس خاک و ضخامت آبرفت در حوالی زاینده رود و بناهای تاریخی اصفهان حدود پنج سانتیمتر در سال است اما به گفته آنها نتایج دقیق‌تر بعد از یک دوره پایش یک ساله با استفاده از دستگاه‌های جی پی اس مشخص می‌شود. 

روند خشکی زاینده رود و تغذیه نشدن آبخوان دشت اصفهان – برخوار به همراه هشدارهایی که نهادهای متولی پایش فرونشست نسبت به  عوارض این پدیده مخرب برای آثار تاریخی اصفهان می‌دهند همه حاکی از آن است که باید همه دستگاه‌های دست اندرکار در یک هم افزایی برای پایش و مطالعه آثار فرونشست در اماکن تاریخی اصفهان اقدام کنند.

گزارش و اجرا: معصومه شهباز ، تدوین: عاطفه جعفری نژاد ، عکس و فیلم: زهرا باغبان