تاریخچه ماوس کامپیوتر از گذشته تا آینده

موشواره موشی یا ماوس به انگلیسی، دستگاهی شبیه موش است که جزو تجهیزات ورودی رایانه به حساب می‌آید. ماوس همانند صفحه کلید، یک واسط کاربر سخت افزاری محسوب می‌شود.

این وسیله معمولا دو دکمه دارد. و با کابل به رایانه وصل می‌شود. در نرم افزار های کنونی ماوس بخش عمده ای از وظایف صفحه کلید را بر عهده دارد.

ماوس در چه تاریخی و توسط چه کسی اختراع شد؟

ماوس در نوامبر ۱۹۶۳ توسط داگلاس انگلبارت اختراع شد. دستگاهی که ساخته شده بود، جعبه کوچکی بود که به کمک آن می‌توان از بیرون رایانه به محتوای درون آن به راحتی دسترسی داشت.

انواع ماوس :

• ماوس غلتکی.
  ماوس غلتکی (یا نوری-مکانیکی) از یک گوی پلاستیکی تشکیل شده‌ است که با چرخش در فضای زیرین موشواره، دو چرخ دنده مجاور خود را در داخل ماوس به حرکت در می‌آورد. حرکت این چرخ‌ دنده‌ها توسط دو دیود تشخیص داده می‌شود و به کنترلگر منتقل می‌شود.
• موس نوری.
  ماوس نوری به جای حرکت دادن برخی از قطعات خود همچون موش‌ های مکانیکی، یک دیود ساطع نور و دیود های نوری را برای تشخیص جنبش نسبت به سطح زیرین به کار می‌گیرد.

برنامه نویسان سعی می‌کنند برنامه‌های امروزی را طوری طراحی کنند که بیشتر قابلیت اجرا با ماوس را داشته باشند. چرا که هم کار با آن ساده است و هم فراگیری و سرعت عمل آن مناسب است.

ماوس به کمک کابلی به رایانه متصل می‌شود و مکان نما را در صفحهٔ نمایشگر حرکت داده و هدایت می‌کند. ماوس در هر کجا باشد با توجه به نیاز، با ضربه (کلیک کردن دکمه سمت راست یا چپ) عمل کرده و کار را پیش می‌برد. کلید سمت راست معمولاً جهت یک سری از برنامه‌ های سیستمی (کپی، برش، حذف، انتخاب، ذخیره، تغییرات و…) به کار می‌رود.

کلید سمت چپ که مهم‌ترین اعمال را انجام می‌دهد چهار عمل زیر را به عهده دارد

• با یک بار فشار دادن کلید سمت چپ می‌توانیم آن را جهت اعمال کارهای دیگر (مورد نظر) انتخاب کنیم که رنگ آن آبی یا سیاه می‌شود.
• دو بار فشار دادن سریع کلید سمت چپ جهت اجرای (یا بازکردن) برنامه‌ ها به کار می‌رود.
• معمولاً می‌توانید با کلیک کردن و نگه داشتن کلید در پایین، (بدون رها کردن کلید) پنجره‌ ها را بزرگ و کوچک یا جابه‌جا کنید.
• می‌توانید پرونده‌ای یا متنی را کلیک کرده و با نگه داشتن کلید آن را در جای دیگری (جهت رونوشت برداری یا حذف) بیندازید.

این چهار عمل در برنامه‌ های خاص کار خاص خود را انجام می‌دهند که تقریباً شبیه اعمال بالا است.

لوازم جانبی ماوس:

زیر موشی: زیر موشی بیشتر برای ماوس های مکانیکی به کار برده می‌شود. علت آن این است که گوی زیر آن‌ها برای عملکرد بهتر نیاز به اصطحکاک مناسب دارد. ولی این اصطکاک معمولاً توسط سطح اکثر میزهایی که موشواره روی آن‌ها کار می‌کند فراهم نمی‌شود.

پا موشی: پا موشی ( Foot covers یا foot-pads)، وسیله‌ای پلاستیکی با اصطکاک کم است که موشواره روی آن می‌لغزد. برخی محصولات باکیفیت‌ تر، از تفلون برای کاهش بیشتر اصطکاک استفاده می‌نمایند.

 

بررسی ماوس ها از توپ های بولینگ قدیمی تا کنترلرهای ذهنی آینده:

اولین گوی غلطان (trackball):
اولین وسیله ورود اطلاعات به کامپیوتر که توسط حرکات دست کنترل می‌شد و مکان نما را جابجا می‌کرد. در سال ۱۹۵۲ توسط نیروی دریایی سلطنتی کانادا اختراع شد. این ابزار در حقیقت یک توپ بولینگ فایو-پین کانادایی بود که بر روی یک سخت افزار ویژه سوار شده بود. این سخت افزار می‌توانست جهت چرخش توپ بولینگ را تشخیص داده و این اطلاعات را به حرکات روی صفحه کامپیوتر تبدیل کند. از آنجا که این اختراع متعلق به یک پروژه کاملا سری نظامی بوده، بنابرین حق امتیاز آن هیچ گاه ثبت نشده است.

اولین موس:

اولین قطعه سخت افزاری که ما آن را به عنوان جد موس های مدرن امروزی می‌شناسیم، در سال ۱۹۶۳ توسط داگلاس اینگلبارت آمریکایی تولید شد. این ابزار برای ثبت حرکات در دو جهت، از دو چرخ قائم استفاده می‌کرد و می‌توانستید آن را مانند موس های امروزی در دست تان بگیرید.

اولین موس با گوی غلطان

این گجت محصول سال ۱۹۶۸ شرکت Telefunken Rollkugel آلمان است. این موس در زیر خود یک گوی غلطان کوچک داشت و تنها یک دکمه برای کلیک بر روی آن پیش بینی شده بود. کاربرد آن هم برای رسم تصاویر گرافیکی وکتور بود.

اولین موس نوری:

 

موس های با قطعات متحرک مکانیکی مقداری غیر قابل اعتماد و ناپایدار بودند. زیراکس در اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی، برای بهبود کارایی، در مقابل موس های گوی غلطان، اولین موس نوری را با نام Alto معرفی کرد. این موس از ال ای دی و سنسورهای نوری برای ثبت حرکات استفاده می‌کرد. اما این موس برای کارکرد صحیح، به پد ویژه ای نیاز داشت که به شکل خاصی مدرج شده بود.

اولین موس تجاری:

در سال ۱۹۸۱ شرکت زیراکس موس Alto را به عنوان کنترلر در سیستم های ۸۰۱۰ تولیدی اش به کار برد. در واقع آلتو اولین موسی است که به صورت تجاری به بازار عرضه شده است. جالب اینکه هر سیستم ۸۰۱۰ بیش از ۷۵۰۰۰ دلار قیمت داشت.

اولین موس خانگی:

 

 

اپل در سال ۱۹۸۳ برای ساخت موس کامپیوترهای اپل لیزا، تصمیم گرفت که به سراغ تکنولوژی گوی غلطان برود. این کامپیوتر اپل با قیمت ۱۰۰۰۰ دلار به بازار عرضه شد. موس لیزا تنها یک دکمه داشت و گوی غلطان درون آن فولادی بود. جالب اینکه اپل ۲۰ سال بعد از لیزا، دوباره سراغ موس های یک کلیدی آمده است.

اولین موس بی‌سیم:

لاجیتک در سال ۱۹۸۴ اولین موس بیسیم اش را که با امواج مادون قرمز کار می‌کرد، ابداع نمود. اما این موس حتما باید در دامنه دید دریافت کننده می‌بود تا بتواند کار کند. بعد از آن همین شرکت در سال ۱۹۹۱ اولین موس بیسیم با امواج رادیویی را به بازار عرضه کرد که نیازی به حضور در دامنه دید گیرنده نداشت.

اولین موس لیزری:

اولین موس لیزری برای کاربران عادی را هم لاجیتک در سال ۲۰۰۴ با نام MX1000 به بازار عرضه کرد. تا قبل از این موس های نوری برای روشن کردن سطح و ثبت حرکات از LED ها استفاده می‌کردند. اما استفاده از لیزر به موس ها اجازه داد تا روی سطوح بسیار متفاوتی کارایی و دقت کافی را داشته باشند.

موس ژیروسکوپ:

موس های Air دیگر محدودیت دامنه حرکت دو بعدی موس را به سخره گرفته اند. با کج کردن موس به اطراف، می‌توانید به راحتی مکان نما را حرکت دهید. MX Air لاجیتک چنان جذاب است که در لیست بهترین موس های همه دوران ها، در رده ششم ایستاده است.

موس لمسی:

موس تا به حال تنها به عنوان یک ابزار ورود اطلاعات به کار می‌رفت، اما حالا دیگر می‌تواند عکس العمل هم نشان دهد. Novint Falcon در سه بازویش از موتورهایی بهره می‌برد که دست تان را در اطراف حرکت می‌دهد و باعث می‌شود  شما اشیا را روی صفحه کامپیوتر احساس کنید.

موس سه بعدی:

موس های عادی تنها در دو جهت حرکت می‌کنند، اما ما در جهانی بیش از دو بعد زندگی می‌کنیم. پس به موس هایی نیاز داریم که امکان انجام کارها به شیوه متفاوتی را داشته باشند. این نمونه اولیه ویژه، که توسط Axsotic تولید شده، به شما امکان حرکت و چرخش در سه بعد را می‌دهد.

موس Hands-Free:

کم کم به سمتی می‌رویم که دیگر به وجود سخت افزاری موس هم نیازی نداشته باشیم. البته کینکت مایکروسافت اولین تجربه عملی در این زمینه است. مثلا لپ تاپ هایی خواهد آمد که با این تکنولوژی، حرکات ما را ثبت کرده و برای کنترل سیستم عامل و برنامه ها از آن استفاده می‌کنند.

موس ذهنی:

کنترل مکان نما فقط و فقط با مغز است. البته هنوز هدست هایی که قابلیت خواندن امواج مغزی را دارند در مراحل تجربی اولیه قرار دارند. اما تا وقوع تغییری به بزرگی اختراع اولین موس راه زیادی باقی نمانده است.

 

حتما این سوال برای شما هم پیش آمده که تلفظ موس صحیح است یا ماوس:

سالیان زیادی است که از این وسیله جانبی کامپیوتر به نام mouse استفاده می‌شود. هر دو تلفظی که وجود دارد، صحیح است و در مطالب مختلف از هر دو استفاده می‌شود. بعضی این کلمه را با تلفظ موس و بعضی دیگر با تلفظ ماوس می‌شناسند. حال به بررسی صحت آن می‌پردازیم. تلفظ صحیح کلمه Mouse در زبان انگلیسی /maʊs/ می‌باشد. حروف ” O ” و ” U ” در کنار هم صدایی شبیه به ” آو ” ایجاد می‌کنند. لذا به استناد بر این نکته، می‌توان اظهار داشت که تلفظ صحیح گفتاری و هم چنین شکل نوشتار کلمه Mouse به صورت ” ماوس” صحیح است.

 

منبع: ویکی پدیا، جام نیوز،