پیشکسوتان هنرهای‌ سنتی، میراث‌دار ومیراث‌بان هنرهای اصیل هستند

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ایرنا، نمایشگاه گنجینه مانا شامل حدود ۲۵۰ اثر از ۴۰ هنرمند پیشکسوت هنرهای سنتی در رشته‌های معرق و منبت، تراش بلور و شیشه، میناکاری، گچ‌بری، طراحی فرش، دوخت‌های سنتی و تزیینی، طراحی نقوش و چاپ، زیورآلات، نقاشی روی شیشه و سفال و آینه‌کاری به همت موسسه هنرمندان پیشکسوت از ۹ تیر در تالار آئینه در فرهنگستان هنر در تهران گشایش یافت و قرار بود تا ۱۹ تیر ماه میزبان علاقه‌مندان باشد که به دلیل اعلام وضعیت قرمز از جهت شیوع کرونا در استان تهران فعلا و تا اطلاع بعدی تعطیل شد.

نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی ایرنا گفت: در نمایشگاه گنجینه مانا چکیده‌ای از هنر ایران‌زمین، حدود ۲۵۰ اثر هنرمندان درجه یک کشور، هنرمندان پیشکسوت هنرهای‌سنتی که خاک این هنرها را خورده‌اند، گردآوری شده است.

وی افزود: یکی از اهداف نمایشگاه گنجینه مانا، انگیزه‌دادن به پیشکسوتان است که بدانند همچنان در فرهنگ و هنر این مرز و بوم اثربخش هستند و جامعه به هنر آنها نیاز دارد و هنوز هم می‌توانند این تجربه نهفته را که در هیچ کتاب درسی نیست به نسل جدید منتقل کنند.

مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت توضیح داد: نمایشگاه گنجینه مانا مروری است بر آثار هنرمندان صاحب‌سبک و شاخص عضو موسسه که بیش از ۵۰ سال عمر خود را صرف اعتلای رشته‌های هنر سنتی کرده‌اند و تنوع سبک و رشته‌های مختلف هنرهای‌سنتی و گوناگونی آن در اقلیم‌های مختلف سرزمین چهار فصل ایران سبب شده که این نمایشگاه ارزش بالایی داشته باشد.

پیشکسوتی، بازنشستگی هنرمند نیست

حسینی‌پور اظهار داشت: هنرهای سنتی بخش هویت فرهنگی را تشکیل و تطور تاریخی ایران زمین را نشان می‌دهد، در حوزه هنرهای‌سنتی توازن میان ذهن و چشم و دست هنرمند باعث ایجاد یک اثر هنری فاخر و بدیع می‌شود، باید قدر هنرمندان پیشکسوت هنرهای سنتی را بدانیم و همواره باید آنها را در مجامع در صدر بنشانیم.

وی با بیان اینکه پیشکسوتان هنرهای‌سنتی هم میراث‌دار و هم میراث‌بان هنرهای اصیل هستند، گفت: گاهی با عبارت هنرمند پیشکسوت ناخودآگاه بازنشستگی هنرمند به ذهن متبادر می‌شود و اینکه آنها دیگر کاری انجام نمی‌دهند در حالی که هنرمندان در اوج پختگی هستند و هم مردم و هم مسئولان و هم علاقه‌مندان به هنر باید از هنر و تجربه و تخصص آنها استفاده کنند.

مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت خاطرنشان کرد: هنرهای‌سنتی و صنایع‌دستی فارغ از زیبایی‌های خود که بیانگر روح ظریف و دقیق هنرمندِ خالق آن است، زبان گویا و روایت‌گر تاریخ، تمدن، هویت و هنر هر کشور است؛ آثار هنرهای سنتی با گستردگی و تنوع خود روایتگر صنعت و هنر نیاکان و بیانگر هنر و ذوق مردم هر کشور است و از گذشته به عنوان صنعت تمام عیار عهد خود حضور داشته است.

عضویت بیش از ۷۵۰ نفر در موسسه هنرمندان پیشکسوت

حسینی‌پور افزود: بررسی «تاریخ صنایع‌دستی هر سرزمین بررسی تاریخ رشد تکوین و تحول روح آن است. صنایع‌دستی تجلی‌گاه بخش قابل ملاحظه‌ای از هنر و خلاقیت اقوامی است که با این هنرها و صنایع سر و کار دارند و در گذشته، کم‌وببیش روایتگر زیبایی حقیقتی بوده که آدمی همواره در جست‌وجوی آن بوده است.

اکنون بیش از ۷۵۰ نفر در موسسه هنرمندان پیشکسوت در رشته‌های مختلف سینما، موسیقی، تئاتر، صنایع‌دستی و هنرهای‌سنتی، ادبیات و شعر عضو هستند و یکی از برنامه‌های مهم موسسه در سال ۱۴۰۰ انجام فعالیت‌های فرهنگی برای خود پیشکسوتان است.

مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت گفت: فضاهای جدیدی مانند فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی برای انتقال تجربه هنرمندان وجود آمده است، باید از این فضاها به خوبی استفاده کنیم. حیف است که تجارب و تخصص‌های پیشکسوتان ثبت و مستند نشود که سال‌ها بعد در زمان فقدان آنها حسرت بخوریم که این تجارب را از دست دادیم.

پیشکسوتان هنرهای سنتی کیمیاگرند

هنرهای‌سنتی نسبت به سایر هنرهای ایرانیان جایگاه والاتری دارد و جهانیان ایران را با آثار هنرهای‌سنتی و صنایع‌دستی می‌شناسند؛‌ هنرمند صنایع‌دستی و هنر سنتی هم ذهن فعال و پویایی دارد و هم دستان توانمندی. هنرمندان و پیشکسوتان هنرهای سنتی کیمیاگران دوران ما هستند، آنها از یک قطعه‌ چوبی، خاکی بی‌جان، از سنگ و شیشه و نخ اثری تولید می‌کنند که روح و مفهوم دارد و حاوی پیام است و به درستی مصداق سخن حافظند «آنها که به نظر خاک را کیمیا کنند».

مدیرعامل موسسه هنرمندان پیشکسوت اظهار داشت: پیشکسوتان و هنرمندان ایرانی دستان توانمند هنرمندی دارند و هم ذهن‌های هنرسازی دارند؛باید از این ظرفیت در کشور استفاده شود؛ البته شهرهای خلاق یکی از کارهای بزرگ و اثرگذار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که مهمترین اتفاق در این شهرها بروز و ظهور و معرفی هنرهای‌سنتی مختص این شهرها است که می توان روی آن سرمایه گذار کرد.

وی اظهار داشت: هنرهای سنتی خاصیت درون‌زایی دارد هم می‌تواند اشتغال‌زایی و هم تولید ثروت کنند و آثار آن حامل پیام و سفیران فرهنگی هنری جامعه ایرانی است. جاده ابریشم یک مسیر تجاری اقتصادی نبوده است بلکه حامل پیام های فرهنگی ایران به سایر کشورهاست؛ هنوز هم در برخی نقاط چین و هند که در مسیر این جاده قرار دارند زبان فارسی و هنر ایرانی دیده می‌شود زیرا همراه تجارت فرهنگ ایرانی از طریق آثار هنرهای سنتی به جهان منتقل شد.

پیشکسوتان، هنرهای بیش از ۲هزار ساله را زنده نگه داشته‌اند

حسینی‌پور اظهار داشت: آثار نمایشگاه گنجینه مانا، نتیجه ۴۰ تا ۵۰ سال تجربه یک هنرمند است، اما آنها یک هنر بیش از ۲هزار ساله را زنده نگه می‌دارند. متاسفانه برخی هنرهای‌سنتی در حال فراموشی است، و سوگمندانه در کنار آن، هنرمندان این رشته‌ها را هم از دست می‌دهیم؛ ما در حال حاضر در موسسه هنرمندان پیشکسوت تجربه و تخصص پیشکسوتان را برای نسل‌های بعد ثبت و مستند می‌کنیم، اما نهادهای متولی هم باید کمک کنند.

آموزش در حوزه هنرهای‌سنتی دانشگاهی نیست، بلکه بیشتر شیوه استاد-شاگردی است و سینه‌به‌سینه و دست‌به‌دست منتقل می‌شود؛ ما در موسسه برای آموزش و زنده‌نگه‌داشتن هنرهای سنتی تلاش می‌کنیم، اما باید بیشتر از این کار شود وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، فرهنگستان هنر و موسسات خصوصی و سازمان‌های‌ مردم‌نهاد می‌توانند در این زمینه موثر باشند.

وی بیان کرد: مسائل و مشکلات اقتصادی و معیشتی هنرمندان پیشکسوت باید مورد توجه قرار گیرد تا آنها فرزندان و نسل‌های خانوادگی خود را به آموختن و تداوم و زنده‌نگه‌داشتن این هنرها ترغیب و تشویق کنند، امیدواریم نمایشگاه گنجینه مانا فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های هنرمندان پیشکسوت باشد و دستگاه‌های متولی هم یاری کنند این ظرفیت چه در داخل چه در خارج از کشور بیشتر معرفی شود.