غفلت از ساخت نیروگاه‌ خورشیدی در بهترین نقطه انرژی‌ساز ایران

به گزارش خبرنگار ایرنا، اصفهان که بدلیل کویری بودنش، بهترین گزینه برای تبدیل انرژی خورشیدی به برق است و به گفته معاون اقتصادی استان، زمین‌های شرق این خطه عرصه مناسبی برای نصب پَنل‌های خورشیدی است، در این سال‌ها رویکرد درستی برای تامین انرژی موردنیاز خود از این مواهب خدادادی نیندیشیده است.

سیدحسین قاضی عسگر، دلیل بی‌توجهی به استفاده از این فناوری برای تولید برق در اصفهان را اینگونه توضیح داد: بدنبال افزایش قیمت دلار، قیمت تصویب شده وزارت نیرو برای خرید برق از سرمایه‌گذاران انرژی خورشیدی و بادی توجیه اقتصادی نداشت و همین مساله مانع جذب سرمایه‌گذار در این سال‌ها شد.

وی با اشاره به اتفاق خُجسته تولید ۱۰ مگاوات برق از انرژی خورشیدی طی ۲ ماه اخیر در مقایسه بی‌عملی همه سال‌های گذشته گفت: ۱۳ قطعه زمین را برای تولید برق با انرژی خورشیدی در منطقه شرق اصفهان تعیین کردیم که مُتعلق به اشخاص نیست و تحت مالکیت دولت قرار دارد.

قاضی عسگر، تولید برق از طریق پَنل‌ خورشیدی ناظر به در نظر گرفتن مُشوق‌های سرمایه‌گذاری در این زمینه را خوب ارزیابی کرد و گفت: ۲ مُشوق برای این کار وجود دارد: اول اینکه سرمایه‌گذار می‌تواند برق تولیدی خود را بدون واسطه دولت به شرکت‌های رمزارز با قیمت بالا بفروشد که اکنون هر مگاوت آن برابر یک هزار و ۶۰۰ تومان تعیین و دومین مُشوق امکان صدور برق به قیمت هر مگاوات یک هزار و ۷۵۰ تومان معادل هفت سنت در نظر گرفته شده که حق ترانزیتی آن ۱۰ تا ۱۵ درصد است.

نبود سرمایه‌گذار برای انرژی خورشیدی در سطح وسیع در این سال‌ها بگونه‌ای بوده که به گفته مدیر دفتر مدیریت مصرف شرکت توزیع برق استان اصفهان، بروکراسی‌های سخت اداری که بیشتر از سوی اداره کل منابع طبیعی در واگذاری زمین دیده می‌شود، سرمایه‌گذاران را از احداث نیروگاه‌ خورشیدی بزرگ مقیاس، ناامید کرده است.

مهدی ثقفی می‌گوید: در تأسیس نیروگاه‌ خورشیدی بزرگ مقیاس، وضعیت خوبی نداریم و این درحالیست که امروزه استان‌های کوچکتر از اصفهان نیز از ما جلوتر هستند.

 دلسردی سرمایه‌گذاران پنل خورشیدی از ۲ نهاد دولتی 

 مدیر منابع طبیعی استان اصفهان در این پیوند به خبرنگار ایرنا می‌گوید: به منظور واگذاری زمین دولتی به سرمایه‌گذاران، بخشی از فرایند در این نهاد و بخشی دیگر از سوی جهاد کشاورزی باید دنبال شود که این رفت و آمد بین ۲ نهاد دولتی، عامل خستگی سرمایه‌گذار می‌شود.

محمدعلی کاظمی ادامه داد: پس از گذراندن مراحل اولیه از سوی منابع طبیعی استان، بلامعارض بودن زمین به مدیریت امور اراضی جهاد کشاورزی اعلام و  انعقاد قرارداد با سرمایه‌گذار توسط این نهاد انجام می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: اداره کل منابع طبیعی در ۱۰ سال گذشته ۱۰۹ قطعه زمین بالغ بر ۲ هزار و ۱۶۶ هکتار به سرمایه‌گذاران انرژی خورشیدی واگذار کرده است.

کاظمی با اشاره به اینکه تاکنون زمین‌های ۲، ۵ و ۴۰ هکتاری برای انرژی خورشیدی واگذار شده است، گفت: از ۲ هزار و ۱۶۶ هکتار، تنها یک هزار هکتار آن منجر به تولید برق با استفاده از پنل خورشیدی شده و مابقی تنها در حد واگذاری پیش رفته است.

مدیرکل منابع طبیعی استان اصفهان با اعلام اینکه قراردادها با سرمایه‌گذاران ۳ تا ۵ ساله منعقد می‌شود و اگر در این مدت، اجرای پروژه بخوبی پیش نرود با نظر کمیسیون نظارت جهاد کشاورزی، قرارداد منعقد شده لغو و زمین به دولت عودت داده می‌شود، افزود: بیشترین زمین‌ واگذار شده در نایین، خور و بیابانک، کاشان و آران و بیدگل بوده است.

به گفته وی، بیابان‌های کوهپایه و جرقویه، بهترین جا برای سرمایه‌گذاران پنل خورشیدی محسوب می‌شود.

کاظمی ادامه داد: با توجه به زمانبَر بودن واگذاری اراضی و برای تقلیل زمان این کار، با همکاری جهاد کشاورزی بخشی از واگذاری‌ها به خود شهرستان‌ها تفویض شد.

برغم مسوولیت جهاد کشاورزی در اعطای مجوز به سرمایه‌گذاران پنل خورشیدی، مسوول امور اراضی این نهاد دولتی حاضر به پاسخگویی به سووالات خبرنگار ایرنا در این زمینه نشد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، در پی ناامیدی متولیان برق استان برای جذب سرمایه‌گذاران بزرگ به این عرصه، آنها طرح تشویقی نصب پنل خورشیدی در مناطق محروم استان را کلید زدند.

در این طرح، هر خانواده با احداث پنل خورشیدی در پشت بام منازل خود، ضمن تامین انرژی مورد نیازشان و حتی خانواده‌های اطراف، شرکت توزیع برق استان به ازای هر کیلو وات ساعت بالغ بر یکهزار و ۴۰تومان پول می‌پردازد.

تشویق مردم مناطق محروم اصفهان به تولید برق 

مدیر دفتر مدیریت مصرف شرکت توزیع برق استان اصفهان با اشاره به طرح تشویقی که برای کمک معیشتی به سالمندان و حتی مددجویان کمیته امداد و غیره تعریف شده است، گفت: هزینه تأسیس هر نیروگاه پنج کیلوواتی، امروز ۷۵ میلیون تومان و درآمد ماهیانه آن یک میلیون تومان است که در سال‌های بعد بر حسب ضریب تعدیل، این درآمد نیز بیشتر خواهد شد.

وی بیان داشت: اعتبار اولیه این طرح به پنج بانک عامل ابلاغ شده و با همکاری سازمان بسیج سازندگی استان که از بهمن‌ سال گذشته شروع به کار کرده است، متقاضیان هنوز می‌توانند در این طرح ثبت نام کنند.

ثقفی اعلام کرد: شرکت توزیع برق استان تا پایان تیر امسال مسوولیت احداث این نیروگاه‌ها را بر عهده داشته است.

وی با اشاره به اینکه معمولاً در کمتر از چهار سال، سرمایه اولیه تاسیس این نیروگاه‌ها جبران می‌شود و سپس به مرحله سوددهی می‌رسد، افزود: سرمایه‌گذاران سال‌های گذشته هم اکنون به مرحله سوددهی رسیده اند و برق تولیدی خود را با نرخ هر مگاوات سه هزار و ۸۰۰ تومان می‌فروشند.

به گفته وی، علاوه بر مردم، حدود ۲۱۰ واحد صنعتی و تولیدی نیز تاکنون در این طرح شرکت کرده‌اند.

روند تولید برق از انرژی خورشیدی در اصفهان که تاکنون حرکت لاک پشتی داشته، امروزه به یک مُطالبه عمومی بدل شده است بطوری که مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با صحه گذاشتن بر اهمال در عرصه تولید برق از انرژی خورشید تاکید کرد که این موضوع باید از سوی وزیر نیرو و متولیان حوزه تولید برق پیگیر شود.

منصور شیشه‌فروش که سهم مدیریت بحران را در این کوتاهی‌ها خیلی پررنگ نمی‌داند، در پاسخ به این سووال که کمبود و قطع مکرر برق، امروز به یک بحران تبدیل شده و چرا در پی حدوث سال‌های متمادی خشکسالی استان، پیش بینی این وضعیت را نکرده بودید، به شوخی گفت: “چرا تمام تقصیرها را بر گردن مدیریت بحران می‌اندازید”.

او در عین پاسخ مزاح آلودش به این پرسش، خود را مطالبه‌گر این قضیه از سوی وزارت نیرو توصیف کرد.

شیشه‌فروش با اشاره به اینکه مدیریت بحران قدرت برخورد ندارد و تنها می‌تواند پیگیر و هماهنگ کننده ماجرا باشد، مانند بحران کرونا بر ضرورت ورود همه دستگاه‌ها به بحران آب و برق تاکید و اضافه کرد: وزارت نیرو به تبع افزایش گرمای هوا باید درصدد افزایش حجم تولید برق، برنامه راهبردی بلند و کوتاه‌مدت داشته باشد.

وی اضافه کرد: شرکت‌های برق، سالانه باید نیروگاهی با قدرت تولید ۲ هزار مگاوات احداث کنند.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان بیان داشت: اصفهان ظرفیت احداث نیروگاه‌های خورشیدی را دارد که برای تولید برق به این روش، شرایط خاصی تعریف و تکلیف هر بخش مشخص شده است و قانونگذار باید بدان ورود کند که چرا در تولید برق از محل پنل‌های خورشیدی، کوتاهی شده است.

وی گفت: به منظور بررسی چگونگی مصرف برق در ادارات، تیم‌هایی در نظر گرفتیم که گزارش‌های برخط (آنلاین) بدهند.

اصفهان حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار مشترک برق دارد که با صرفه‌جویی یکصدواتی هر مشترک(معادل میزان مصرف لامپ‌های شیشه ای قدیم)،۲۸۰ میلیون وات انرژی اضافه خواهیم داشت و به عبارت دیگر اگر بخواهیم یک نیروگاه جدید با ظرفیت ۲۸۰ مگاوات برق احداث کنیم هزینه تولید هر مگاوات آن ۱۰ میلیارد تومان  و  در مجموع معادل ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان خواهد بود ضمن‌اینکه تا ۱۵ درصد از برق تولید چنین نیروگاهی نیز تلف می‌شود با این حساب، تنها به یُمن صرفه‌جویی یکصد واتی هر خانواده اصفهانی، دیگر بحران قطع برق در استان نخواهیم داشتَ.

تشریح حسابگرانه معاون هماهنگی شرکت برق منطقه‌ای اصفهان در حالیست که او در پاسخ به سووال خبرنگار ما در باره میزان تولید برق در اصفهان از طریق آب و اینکه چرا بدنبال خشکسالی‌ها چاره‌ای برای تولید انرژی به روش پنل خورشیدی و بادی نشده است، گفت: هم‌اکنون تنها یک نیروگاه بادی در صُفه اصفهان وجود دارد که تولیدکننده بالغ بر ۸۶۰ کیلو وات است .

البته پاسخ این مقام مسوول در صورتی است که معاون امور اقتصادی استانداری اعتقاد دارد: در روش تولید برق از باد نیز توجه آنچنانی نشده و شاهد اهمال کاری برخی متولیان در این پیوند هستیم.

با این وجود؛ قاضی عسگر به پایه‌ریزی تونل بادی در شهرستان فریدن( واقع در ۱۲۵ کیلومتری غرب اصفهان) اشاره کرد و افزود: با شرکت‌های اروپایی برای وارد کردن و جایگزین کردن توربین‌های بادی ۶ هزار مگاواتی بجای یک هزار مگاواتی، وارد مذاکره شده‌ایم .

وی افزود: نیروگاه‌های گازی گلخانه‌ای با توجه به تغییر اقلیم پاسخگو نیست و تنها با رفتن به سمت نیروگاه‌های اتمی می‌توان به نیاز جمعیت  ۸۵ میلیون نفری ایران پاسخ داد.

وضعیت اسفبار نیروگاه‌های تولید برق در اصفهان

 معاون هماهنگی شرکت برق منطقه‌ای اصفهان نیز از تولید ۹ هزار مگاواتی برق به روش برقابی در استان خبر داد و افزود: نیروگاه کوهرنگ با ظرفیت ۳۹ و نیروگاه زاینده‌رود با ظرفیت ۳۶ مگاوات در حال تولید انرژی برقابی هستند در حالی که نیروگاه نخست تنها ۹ و نیروگاه دوم ۵۵ و نیم مگاوات برق تولید می‌کند.

همچنین نیروگاه کارون با ظرفیت چهار هزار مگاواتی از رده خارج شده است.

سیدمحمدرضا نوحی گفت: از ظرفیت ۸۳۵ مگاواتی نیروگاه اصفهان، تنها ۳۵۸ مگاوات از ظرفیت یک هزار و ۴۶۸ مگاواتی نیروگاه شهید منتظری یک هزار و ۳۴۶ مگاوات و از ظرفیت ۲۴۹ مگاواتی نیروگاه ذوب‌آهن(بدلیل کمبود آب) فقط ۱۳۶ مگاوات برق تولید می‌شود .

وی با اشاره به اینکه نیروگاه فولاد مبارکه نیز از ۳۱۰ مگاوات ظرفیت اسمی خود ۲۳۳ مگاوات برق تولید می‌کند، اضافه کرد: نیروگاه حصار نیز از ۴۴ مگاوات ۳۹، نیروگاه جنوب اصفهان از ۷۰۵ مگاوات ۳۵۶، نیروگاه کویرزدایی از ۱۱۰ مگاوات ۷۹، نیروگاه کاشان از ۴۸۴ مگاوات۴۰۴ و نیروگاه زواره از ۳۸۱ معادل ۳۶۱ مگاوات برق تولید می‌کند.

نوحی، هزینه هر مگاوات تولید برق را به روش انرژی خورشیدی ۴۳۰ هزار یورو معادل ۱۲ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: هزینه تولید برق به روش حرارتی ۹ میلیارد تومان است.

وی با اشاره به اینکه پایه اصلی برق در اصفهان، نیروگاه حرارتی است، یادآور شد: خرداد پارسال بالغ بر ۴۵ هزار و ۸۴۷ مگاوات برق مصرف شده که اول خرداد امسال میزان مصرف به بالغ بر ۵۴ هزار و ۴۴۸ مگاوات رسیده که معادل رشد ۱۹ درصدی است.

معاون هماهنگی شرکت برق منطقه‌ای اصفهان با اشاره به اینکه این استان تنها مجهز به یک نیروگاه خورشیدی با ظرفیت تولیدی ۱۸ مگاوات است، اظهار داشت: در مرداد امسال نیز ۱۰ مگاوات تولید برق در شهر مجلسی خواهیم داشت.

نوحی افزود: در حال حاضر از سد زاینده‌رود فقط ۵۵ و نیم مگاوات برق تولید می‌شود که در مسیر رودخانه زاینده‌رود، سه توربین آبی کار گذاشته شده است.

برخورداری ایران از انرژی فسیلی از جمله داشتن دومین ذخایر گاز جهان، مسوولان را به این گمانه رسانده که به صرفه کشور نیست که بدنبال تولید برق به روش‌های دیگر برود در حالی که متخصصان و کارشناسان بر این باورند که مبنای محاسبه هزینه برق در کشورمان درست و سنجیده نیست زیرا برای هر کیلووات انرژی برقابی ۸۰ تا ۱۰۰  و برای هر کیلو وات برق حاصل از انرژی خورشیدی ۸۰۰ تا ۱۰۰ تومان هزینه می‌شود در حالی که این رقم در نیروگاه‌های حرارتی و گازی بالغ بر ۴۰۰ تومان است و باید قیمت واقعی آن توسط شورای بازار برق و اقتصاد تعیین شود که در صورت تزاید قیمت برق، تاثیر آن مانند بنزین سبب افزایش قیمت چند برابری سایر اجناس خواهد شد.

بروز خشکسالی، خروج برخی نیروگاه‌های آبی از مدار ، رشد ۲۵ درصدی صنعت و افزایش مصرف برق در بخش های تولیدی و مسکونی از عوامل اصلی افزایش خاموشی ها در کشور اعلام شده است.

بر اساس آمار و ارقام و تحلیل‌های موجود، میزان خشکسالی فعلی استان اصفهان در ۱۰ سال اخیر و حتی از نگاهی دیگر و از حیث شدت در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده بطوری که ۸۰ درصد از مناطق این استان هم‌اکنون درگیر خشکسالی بلندمدت است.