آرمان ارتباط دانشگاه و جامعه در کاشان با فرهنگسرای دانش محقق شد

به گزارش ایرنا، فرهنگسرای دانش کاشان ۲۰ خرداد امسال در سی و هفتمین هفته چلچراغ توسعه شهرداری این شهر در قالب احیای خانه تاریخی رضوی‌ها با اعتبار سه میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان با کاربری اختصاصی استفاده دانشگاهیان و طلبه‌ها به بهره‌برداری رسید.

مدیریت این فرهنگسرا بر عهده مصطفی عباسی‌مقدم عضو هیات علمی دانشگاه کاشان است که در دانشگاه‌های شاهد، پیام نور و مهد علم کاشان سابقه تدریس، تحقیق و فعالیت‌های علمی، پژوهشی داشته و دارد.

وی، ریاست دانشگاه پیام نور قم، نخستین معاون پژوهشی دانشگاه کاشان و مشاور معاونت فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دوره‌ای را نیز در کارنامه درخشان خود دارد که تدوین برنامه‌های فرهنگی این وزاتخانه در کتابی با عنوان «دانشگاه تمدن ساز» منتشر شده است.

مدیر فرهنگسرای دانش در زمنیه‌های علوم قرآن و حدیث، تبلیغات و ارتباطات، دارای تالیفات است و تاکنون ۲۰ کتاب و نزدیک به ۳۰ مقاله پژوهشی تحقیقی داخلی و خارجی ارایه و کرده و دارای آثار پژوهشی و تحقیقی در مسایل تبلیغی و قرآنی است که می‌توان از «اسوه‌های قرآنی و شیوه‌های تبلیغی» به عنوان مهم‌ترین آنها نام برد که تاکنون ۶ بار تجدید چاپ شده است.

قرآن‌شناسی در ۲ جلد، سیری در دانش‌های قرآنی، روش‌های تبلیغی رسول اعظم (ص)، حیات طیبه قرآنی در باره سبک زندگی اسلامی، حفظ قرآن و ابعادروان‌شناختی آن ، در راه فهم قرآن، مدیریت آرزوهای طولانی و کتاب رویا و خواب در اموزه های دینی از دیگر آثار این نویسنده است.

شناخت‌نامه چهل شخصیت قرآنی معاصر آخرین اثر عباسی‌مقدم با نزدیک یک‌هزار صفحه در ۲ جلد با کمک جمعی از پژوهشگران نوشته و تدوین و از سوی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چاپ شده است.

در این کتاب چهل شخصیت برجسته قرآنی، حدیثی و دینی معاصر از جمله علامه طباطبایی، آیت‌الله مصطفی خمینی، استاد مطهری، بهاالدین خرمشاهی، الهی قمشه‌ای، مکارم شیرازی، جوادی‌آملی، سبحانی، ری‌شهری و بانوان مجتهده امین و طاهر صفارزاده که در حقیقت در زمینه قرآن الهام بخش و موثر بوده‌اند، معرفی شده اند که سه نفر این عالمان شامل آیت‌الله حاج شیخ علی نجفی، حجت‌الاسلام محسن قرائتی و استاد علی‌اکبر غفاری از نوادگان کمال‌الملک نقاش شهیر و نام‌آور از خطه کاشان هستند.

مدیر فرهنگسرای دانش کاشان روز سه‌شنبه در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، علاوه بر تبیین اهداف و برنامه‌های این فرهنگسرا، دیدگاه‌های خود را درباره بهره‌گیری از دانش‌های مختلف و ترویج آنها در راستای بهبود و ارتقای وضعیت جامعه بیان کرد. 

مرکزی برای ساماندهی فعالیت‌های دانش‌محور

عباسی‌‍‌مقدم اظهار داشت: فرهنگسرای دانش مرکزی برای تبادل، تعامل، همکاری و همیاری دانشگاهیان، حوزویان و سایر اهالی دانش با آحاد جامعه بر پایه فعالیت‌های دانش‌بنیان و فرهنگی است، به طوری که افراد، تشکل‌ها، انجمن‌ها و کانون‌های علاقه‌مند می‌توانند فعالیت‌های دانش محور خود را در این فرهنگسرا سر و سامان دهند.

وی افزود: امید می‌رود این مجموعه علمی فرهنگی پایگاهی برای تلاقی دغدغه‌ها، اندیشه‌ها و تلاش‌های علمی تمامی علاقه‌مندان به دانش و فرهنگ کاشان و حتی استفاده از سرمایه‌های علمی سایر شهرها که به عنوان استاد یا دانشجو در این شهرستان مدتی فعالیت علمی دارند، باشد.

به گفته وی، کاشان در طول تاریخ پر فراز و نشیب خود، همواره مهد دانش و مرکز علم و کانون گسترش اندیشه و فرزانگی بوده است و دانشمندان این منطقه در عرصه‌های مختلف دانش از جمله ریاضیات، فلسفه، طب و علوم دقیقه تا دانش‌های برجسته اسلامی همچون فقه، حدیث، رجال و سایر علوم سنتی حوزه ادبیات، تفسیر و علوم نوین مانند نانو، فیزیک، شیمی و شاخه‌های پزشکی در کاشان فعالیت داشته و سرآمد بوده‌اند.

مکتب‌های ادبی، تفسیر، معماری، اخلاق و فلسفه در کاشان

مدیر فرهنگسرای دانش کاشان گفت: بساری از صاحب‌نظران معتقدند که میراث علمی این خطه در عرصه‌های مختلف به خصوص در دوره‌هایی از تاریخ چند هزار ساله ایران، هر یک می‌تواند پرچمدار مکتب ویژه و مستقل باشد؛ کاشان در برخی شاخه‌های دانش صاحب مکتب است، به طوری که داشته‌ها و سرمایه‌های علمی هنری فناوری و علمایی این منطقه در برخی علوم به اندازه‌ای شاخص و برجسته است که می‌توان مکتب ادبی کاشان، مکتب فلسفی کاشان، مکتب معماری، مکتب تفسیر و حدیث برای این خطه قائل شد.

وی داشتن یک مکتب مستقل در عرصه علمی را بسیار مهم دانست و تاکید کرد: این اعتبار به یمن وجود سرآمدانی از جمله علامه فیض، باباافضل، غیاث‌الدین جمشید و معماران مخلص و بی‌نام و نشان که این همه آثار شاخص تاریخی را در این شهرستان به جای گذاشته‌اند، حاصل شده است، به طوری که اکنون می‌توان مکتب معماری کاشان را در کنار معماری اصفهان از مهمترین مکتب‌های معماری ایران محسوب کرد.

عباسی‌مقدم، مشرب و روش حدیثی و تفسیری فیض کاشانی را یک جریان تفسیری مهم برشمرد و اضافه کرد: این مکتب با کمک عالمانی همچون ملااحمد نراقی، ملاحبیب‌الله شریف و قطب راوندی که مکتب اخباری‌گری معتدل را نمایندگی می‌کنند شکل گرفته و در ایران مرکزی به پیشتازی کاشان جریان داشته است و هنوز هم با تلاش محققان، مولفان و حوزه‌ها و دانشگاه‌ها جریان دارد، همچنین مشرب فلسفی و عقلانی آخوند کاشی و باباافضل مرقی که به عنوان سرمداران مکتب فلسفی کاشان محسوب می‌شود، می‌توان مکتب فلسفی کاشان را ترویج و به جهانیان معرفی کرد؛ البته باید درصدد توسعه و پیشبرد مستمر این مکتب‌های فکری و علمی نیز باشیم. 

به گفته وی، مکتب اخلاقی و سلوکی ملااحمد و ملامهدی نراقی نیز که در دوران معاصر آیات بزرگی از جمله یثربی و خراسانی آن را ادامه دادند، می‌تواند در محافل علمی به عنوان مکتب اخلاقی کاشان بزرگ معرفی شود؛ همانطور که یونانیان و اهل آتن برای خودشان بر پایه تعلیمات ارسطو و افلاطون مکتب اخلاقی داشتند، حتی می‌توان به عنوان مکتب شاخص ایرانی اخلاق مطرح کرد. 

حلقه واسطه موثر برای دانش‌افزایی در جامعه 

مدیر فرهنگسرای دانش تصریح کرد: مهمتر از توسعه دانش در دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه، تلاش برای ترویج، تعمیم و توسعه واقعی دانش است؛ یعنی روزآمد کردن دانش قدیم، توسعه آن بر پایه شرایط روز و کاربست آن برای حال و آینده که خود به خود موجب توسعه آن دانش خواهد شد.

وی ادامه داد: مرکزهای علمی باید به گونه‌ای در جامعه کار کنند که افزون بر الهام‌ بخشی و به رخ کشیدن افتخارات و هویت‌بخشی بر اساس دستاوردهای گذشته، و دستاوردهای تمدن کهن، در عین حال بتوانند در همه ابعاد زندگی بشر و جامعه امروز موثر بوده و نیازها، دغدغه‌ها و پرسش‌های جامعه را پاسخگو باشند.

عباسی‌مقدم خاطر نشان کرد: از همین رو، ضرورت نیاز به وجود پل‌های ارتباطی بین دانشگاه‌ها و حوزه‌ها از یک سو و بطن و متن جامعه از سوی دیگر آشکار می‌شود؛ علم باید کاربردی و از صحنه مباحثه، تحقیق و تدریس به صحنه مدیریت و کاربرد در اجتماع و عمل روزمره تبدیل شود.

وی یادآور شد: مرکزهای علمی از جمله دانشگاه‌ها و حوزه‌ها باید فقط به فکر توسعه مرزهای دانش نباشند که سود آن کل جهان را در برمی‌گیرد، چرا که بسیاری از تحقیق‌های انجام شده در دانشگاه‌ها در مرز دانش قرار دارد و جامعه‌ای که در معرض دانش و فناوری نباشد، نمی‌تواند از آنها بهره ببرد.

به گفته وی، از این رو، علاوه بر این دانش‌ها و تحقیقات که جوامع پیشرفته از این تحقیق‌ها بیشتر استفاده خواهند کرد توجه به تحقیقات کاربردی و پیاده‌سازی دانش در همه بخش‌های جامعه لازم‌است؛ برای مثال اگر ایران در زمینه نانو، فیزیک و شیمی پیش رفته و تحقیقات و مقاله‌های درجه یک ارایه می‌دهد، سود آن به جیب کشورهای آمریکا و اروپا می‌رود، چرا که جوامع پیشرفته‌تر و علمی‌تری هستند.

مدیر فرهنگسرای دانش تصریح کرد: باید اقدام‌هایی انجام گیرد که منفعت دانش‌افزایی و تولید دانش آن برای جامعه ایران نیز موثر باشد که این مهم نیازمند یک حلقه واسطه مانند فرهنگسراها، پارک‌های علم و فناوری و مرکزهای رشد است که به لحاظ کسب و کار، فرهنگ و اقتصاد، با مردم در ارتباط هستند.

به گفته وی، راه‌اندازی این حلقه‌های واسطه سبب تبدیل علم محض در سطح عالی به دانش قابل استفاده برای مردم می‌شود تا این دانش در زندگی روزمره تاثیرگذار شود و به اصطلاح فرهنگ علمی ایجاد کند.

وی افزود: فرهنگ کار و مدیریت در جامعه باید از حالت آزمون و خطا و فعالیت ناآگاه به فرهنگ علمی و آگاه تبدیل شود که مبتنی بر روابط علت و معلول، شناخت پدیده‌ها و کشف روابط بین آنها، شناسایی مشکلات و نابسامانی‌ها و رفع آنها به روش علمی است؛ این اقدام‌ها باید از طریق نهادهای واسطه‌ مانند فرهنگسراها انجام شود.

عباسی‌مقدم با تاکید بر اینکه مراکز علمی، دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه به عنوان مهد تخصص و نیروهای نخبه و فرهیخته باید با سایر قشرهای مختلف جامعه ارتباط داشته باشند، افزود: استادان و دانشجویان کشور نباید از یک ارتباط فرهنگی و علمی مستمر، هدفمند و موثر با مردم جامعه محروم باشند تا در سایه این ارتباط بتوانند به حل مسایل منطقه و ارتقای سطح معیشت، اقتصاد و تمدن مردم کمک کنند. 

وی اظهار داشت: نباید نهادهای فرهنگی و اداری منطقه از نگرش علمی و کارشناسی نخبگان بسیاری که در این مرکزها هستند، محروم باشند و باید بستری ایجاد شود تا استادان و دانشجویان علاقه‌مند به مشارکت در حل مسایل شهری و اجتماعی، سهم داشته باشند.

مدیر فرهنگسرای دانش گفت: این فرهنگسرا در قالب فرهنگسراهای فعال با مدیریت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کاشان با مشارکت دانشگاه‌های آزاد اسلامی، پیام نور، علوم پزشکی، دانشگاه کاشان و مدیریت حوزه‌های علمیه منطقه به منظور ایجاد زمینه توسعه ظرفیت‌های اجتماعی جامعه علمی این شهرستان و مشارکت آنان در مدیریت و توسعه شهری تاسیس شده است.

وی ادامه داد: البته این به معنای نفی مشارکت سایر مرکزهای علمی نیست، چرا که هزاران دانشجو و دانش‌آموز و علاقمند دانش در موسسه‌های علمی غیرانتقاعی و دانشگاه‌های دیگر از جمله فنی و حرفه‌ای، فرهگیان و علمی کاربردی و نیز مدارس مشغول به تحصیل هستند که می‌توانند فعالیت‌های دانش بنیان و فرهنگ محورشان را از طریق این فرهنگسرا به آحاد جامعه ساری و جاری کنند.

تشکیل کارگروه‌های تخصصی 

مدیر فرهنگسرای دانش کاشان درباره نحوه مشارکت دانشگاهیان و حوزیان در فعالیتهای این فرهنگسرا توضیح داد: در تفاهم‌نامه تدوین شده دست کم هفت کارگروه برای انجام کارهای مختلف شامل مدیریت شهری، محیط زیست شهری، معماری و منظر شهری،اقتصاد شهری و بهره‌وری منابع، اجتماعی و حقوق شهروندی، سلامت و آسیب‌های اجتماعی، گردشگری و هوشمندسازی و فناوری‌های ارتباطی پیش بینی شده که به فراخور موضوع‌ها و پیشنهادها به هم‌فکری و همکاری می‌پردازند.

وی با اشاره به اینکه مخاطبان فرهنگسرای دانش، علاقمندان به دانش از جمله دانشجویان، دانش‌آموزان و خانواده‌های علاقه‌مند به دانش، تشکل‌های مردمی، انجمن‌های ادبی و دینی و کانون‌های فرهنگی هستند، اظهار داشت: استادان، دانشجویان، دانش‌آموزان ممتاز ، روحانیان و طلاب سرمایه‌های انسانی این فرهنگسرا هستند که می‌توانند بصورت فردی و جمعی فعالیت خود را انجام دهند.

به گفته عباسی‌مقدم، در صورت نیاز به کارگروه‌های تخصصی دیگر، بر پایه مصوبه‌های شورای طرح و برنامه و به فراخور موضوع‌ها با هدف پیشنهاد برنامه‌ها، برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های مصوب (برنامه‌های مستقل یا مشترک با دیگر تشکل‌ها) با پیشنهاد مدیر فرهنگسرا و تایید شورای طرح و برنامه تشکیل می‌شود.

وی در خصوص برنامه‌ریزی و مراحل فعال شدن فرهنگسرای دانش نیز اظهار داشت: مرحله نخست تبیین موضوع و ایده بود که این اقدام بخوبی انجام شد، مرحله دوم برگزاری نشست‌های اتاق فکر بود که این مهم نیز منجر به تدوین برنامه‌های کوتاه مدت و امضای تفاهم‌نامه شده است.

مدیر فرهنگسرای دانش کاشان با بیان اینکه تجهیز این فرهنگسرا با مشارکت دانشگاه‌ها و شهرداری در حال انجام است، از افتتاح دبیرخانه دایمی نشان سیلک در قالب هفته بزرگداشت نام‌آوران و مشاهیر کاشان در این فرهنگسرا خبر داد و افزود: این دبیرخانه عهده‌دار پیگیری آیین‌نامه معرفی نام‌آوران و اعطای نشان سیلک به آنها است.

به گفته وی، دبیرخانه دائمی نشان سیلک با هدف بررسی و انتخاب مشاهیر و نام‌آوران کاشانی که در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی، هنری علمی، مدیریتی و عرصه‌های دیگر خدمت‌گزار و افتخارآفرین بوده و باعث سرافرازی نام کاشان شده‌اند، گشایش یافته است.

اهداف‌ تاسیس فرهنگسرا

عباسی‌مقدم با اشاره به هدف‌های راه‌اندازی فرهگشرای دانش در کاشان، توسعه ظرفیت اجتماعی نهاد علمی کاشان از طریق آگاه‌سازی ظرفیت علمی دانشگاهی و حوزوی با مسایل مبتلا به مدیریت شهری، جذب راهکارهای علمی برای حل آنها از سوی استادان، طلاب و دانشجویان، آشنایی، هماهنگی و هم‌افزایی دانشجویان دانشگاه‌های منطقه کاشان برای تقویت حضور در صحنه اجتماعی و تاثیرگذاری درتحولات فرهنگی و اقتصادی و زیست و ارتباط پیوسته دانشگاهیان درمحیط جامعه و درک مسایل و شرایط آن را از جمله این هدف‌ها برشمرد.

به گفته وی، انتقال دانش و مهارت دانشجویان به سطح جامعه و کسب تجارب مفید در این زمینه، تسهیل روند جامعه‌پذیری دانشجویان و کسب تجربه‌های میدانی مفید در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و زمینه‌سازی تعامل و همکاری دانشگاه‌ها درحل معضلات منطقه از جمله دیگر هدف‌های تشکیل فرهنگسرای دانش است.

وی، کمک به برطرف شدن گسست تاریخی میان جامعه، دانشگاه، شهرداری، مرکزهای علمی و سطوح مرکزهای علمی و حوزوی شهری با یکدیگر و همچنین زمینه‌سازی کاربست آموخته‌های دانشجویان درحل مسایل روزمره مدیریت شهری در قالب‌ فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و کارآفرینی را نیز دیگر هدف‌های راه‌اندازی فرهنگسرای دانش در کاشان عنوان کرد.

تشکیل میز اختراع و نوآوری، کتاب و معرفی نام‌آوران

مدیر فرهنگسرای دانش کاشان از راه‌اندازی میز اختراع و نوع‌آوری، نام‌آوران و دانشمندان تراز اول منطقه، کتاب، طرح‌های پژوهشی به عنوان فعالیت‌های دانش‌بنیان این فرهنگسرا نام برد و گفت: این فعالیت‌ها به صورت هفتگی یا ماهانه برگزار می‌شود.

وی اضافه کرد: انجام فعالیت‌های کتاب محور همچون برپایی نمایشگاه و رونمایی کتاب، معرفی نویسندگان و مولفان کاشان، تبادل کتاب نو با کهنه و فعالیت‌های مشاوره محور مانند مشاوره‌های اجتماعی، کسب و کار، خانواده و دیگر مشاوره‌هایی که مردم نیاز و انتظار دارند دانشگاه‌ها پاسخگوی آنها باشد با بهره‌گیری از سرمایه انسانی استادان دانشگاه و حوزه از دیگر برنامه‌های فرهنگسرای دانش است.

غیرانتفاعی بودن فرهنگسرای دانش 

عباسی‌مقدم گفت: برخی فرهنگسراها در تهران و برخی شهرها به یک مرکز خدماتی تجارتی تبدیل شده‌اند و به نوعی یک پاساژ در دل یک پارک هستند و نام فرهنگسرا را یدک می‌کشند که این مهم برای فرهنگسراها، پسندیده نیست، اگرچه امکان دارد یک فرهنگسرا در ازای دریافت وجهی یک کار خدماتی را نیز انجام دهد، اما دریافت این وجه به عنوان انتفاعی بودن نیست، چرا که فرهنگسرا نمی‌تواند، انتفاعی باشد.

مدیر فرهنگسرای دانش کاشان اظهار داشت: فرهنگسراها ممکن است برای جبران برخی هزینه‌ها از مردم کمک بگیرند، چرا که فعالیت آنها بدون مشارکت مردم معنا ندارد که البته تلاش شهرداری، دانشگاه‌ها و تمام دست‌اندرکاران این است که ارایه خدمات در فرهنگسرای دانش به صورت رایگان باشد تا یک فرهنگ‌سازی جدی در این خصوص صورت گیرد و امکان استفاده از کمک خیران نیز برای پشتیبانی فعالیت‌‍ها وجود دارد، اما نگاه فرهنگسرای دانش، علمی، فرهنگی و خدمات مشاوره‌ای است که تاکنون دیگر فرهنگسراها این نوع خدمات را ارایه نکرده‌اند.

تاسیس اتاق رسانه 

وی با بیان اینکه موضوع ارتباط با رسانه‌ها از جمله مصوبه‌های فرهنگسرای دانش کاشان است، تاکید کرد: با تاسیس اتاق رسانه در این فرهنگسرا قرار است با مشارکت جمعی از خبرنگاران فعال، تعامل رسانه‌ها با ارگان‌ها، سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی این شهرستان تقویت شود.

عباسی‌مقدم تصریح کرد: با تاسیس اتاق رسانه در فرهنگسرای دانش کاشان، افزون بر ایجاد محلی برای تبادل فکر و نظر اصحاب رسانه، خبرنگاران می‌توانند برای انعکاس خبرها و رویدادهای علمی و فرهنگی منطقه فعالیت بیشتری داشته باشند تا با هم‌افزایی بتوان سهم خبرنگاران وظیفه‌شناس و حرفه‌ای در بازار رسانه‌ای منطقه، را فعالتر و برجسته‌تر کرد.

وی ادامه داد: با شرایطی که در فضای مجازی ایجاد شده بخشی از اطلاع‌رسانی و جریان خبری به نهادهای غیرمسوول و گروه‌ها و مجموعه‌هایی که برخی از آنها آنچنان مسوولیت‌پذیر نیستند، واگذار شده است که باید اصلاح شود.

مدیر فرهنگسرای دانش کاشان گفت: برای اینکه همه جریان‌های خبری در انحصار این گروه‌ها نباشد باید تلاش کرد تا خبرنگاران حرفه‌ای، کاربلد و خدوم بتوانند در این صحنه فعال‌تر و موثرتر باشد که امید می‌رود اتاق رسانه این فعالیت‌ها را به ثمر برساند.

کاشان با جمعیت افزون بر ۳۶۴ هزار نفر، پرجمعیت‌ترین شهر اصفهان پس از مرکز این استان و بیست و هشتمین شهر پرجمعیت ایران محسوب می‌شود.

این شهرستان دارای نخستین تمدن یکجانشینی و شهرنشینی به قدمت محوطه باستانی سیلک (افزون بر هفت هزار سال) است و در فاصله نزدیک به ۲۰۰ کیلومتری شمال اصفهان قرار دارد.